دروس حوزه علمیه جدید پایه 4 صفحه 2748

1- علی بن عیسی اربلی، همان کتاب ج3، ص66؛ شیخ مفید، الإرشاد، ص 310؛ فتال نیشابوری، روضه الواعظین، ص 248.

2- صدوق، عیون اخبار الرضا، ج1، ص 161.

3- شیخ مفید، همان کتاب، ص310؛ علی بن عیسی، همان کتاب، ج3، ص65؛ طبرسی، إعلام الوری بأعلام الهدی، ص333؛ فتال نیشابوری، همان کتاب، ص 248.

4- صدوق، علل الشرایع، ج1، ص 226؛ فتّال نیشابوری، روضه الواعظین، ص247.

امام(علیه السلام) ناچار پیشنهاد مأمون را پذیرفت و فرمود:

«من به این شرط ولایتعهد تو را می پذیرم که هرگز در امور ملک و مملکت مصدر امری نباشم و در هیچ یک از امور دستگاه خلافت، همچون عزل و نصب حکام و قضاء و فتوا، مداخله ای نداشته باشم».(1)

مقام ولیعهدی که هرگز به انجام نرسید

مردم «مرو» خود را برای روزه داری ماه مبارک رمضان سال 201هجری آماده کرده بودند که خبر ولیعهدی امام(علیه السلام) منتشر شد و همه، این بشارت را با سروری آمیخته به شگفت تلقی کردند.

روز دوشنبه هفتم ماه رمضان منشور ولیعهدی به خط مأمون نگاشته شد و در پشت همان ورقه حضرت علی بن موسی الرضا(علیه السلام) نیز با ذکر مقدمه ای پر از اشاره و ایماء قبولی خود را اعلام فرمود، ولی یادآوری کرد که این امر به انجام نمی رسد!! وآن گاه در کنار همان مکتوب، بزرگان و فرماندهان کشوری و لشگری همچون: یحیی بن اکثم، عبدالله بن طاهر، فضل بن سهل، این عهدنامه را گواهی نمودند.(2)

آن گ_اه تش_ریف_ات بیع_ت، ط_ی م_راسم_ی شک_وهمن_د در روز پنجشنب_ه ده_م م_اه ب_ه عم_ل آم_د و حضرت بر مسند ولیعهدی جلوس فرمود. اولین کسی که به دستور خلیفه دست بیع_ت به ام_ام(علیه السلام) داد، «عب_اس» ف_رزند مأم_ون بود و پ_س از او «فضل بن سهل» وزیر اعظم، «یحیی بن اکثم» مفتی درب_ار، «عبدالله بن طاهر» فرمانده لشگر و سپس عموم اشراف و رجال بنی عباس که حاضر بودند، با آن حضرت بیعت کردند.(3)

[شماره صفحه واقعی : 506]