- سخن دبیر علمی همایش 1
- مقدّمه 3
- اشاره 9
- چکیده 9
- یک (متون کهن و دانش نامه ها) 9
- 1- سفر رسول خدا صلی الله علیه و آله برای بار دوم به شام 9
- پسران و فرزندان رسول خدا صلی الله علیه و آله و نام های ایشان 14
- چکیده 15
- 2- سخن از ازدواج پیمبر صلی الله علیه و آله با خدیجه علیها السلام 15
- اشاره 15
- 3- ازدواج رسول خدا صلی الله علیه و آله با خدیجه علیها السلام 18
- اشاره 18
- چکیده 18
- سنّ آن حضرت 19
- رغبت خدیجه علیها السلام به ازدواج با آن حضرت 19
- سفر به شام 19
- ازدواج با خدیجه علیها السلام 20
- نسب خدیجه علیها السلام 20
- مادر ابراهیم 21
- فرزندان آن حضرت از خدیجه علیها السلام 21
- سخن خدیجه علیها السلام با ورقه بن نوفل 21
- چکیده 24
- اشاره 24
- 4- تزویج محمّد صلی الله علیه و آله خدیجه علیها السلام را ... 24
- ازدواج، تجارت، ابوطالب علیه السلام 25
- بیت 28
- بیت 28
- بیت 29
- بیت 29
- بیت 31
- بیت 32
- سفر بازرگانی رسول اکرم صلی الله علیه و آله 32
- بیت 33
- سفر شام 33
- بیت 33
- بیت 34
- بیت 35
- بیت 35
- بیت 36
- بیت 39
- بیت 40
- بیت 41
- بیت 42
- بیت 43
- مراجعت پیغمبر صلی الله علیه و آله از شام 47
- بیت 49
- بیت 50
- بیت 51
- بیت 52
- بیت 53
- بیت 54
- خواستاری بنی هاشم خدیجه علیها السلام را 54
- بیت 57
- خطبۀ ابوطالب علیه السلام 61
- بیت 62
- بیت 64
- بیت 66
- بیت 67
- عدد اولاد پیغمبر 67
- اشاره 69
- چکیده 69
- 5- ام المؤمنین خدیجه کبری علیها السلام 69
- کمال ایمان خدیجه کبری علیها السلام و پاره ای از شئونات خاصۀ او 75
- اطلاع خدیجه علیها السلام به احوال پیغمبر صلی الله علیه و آله از علمای یهود 79
- خواب دیدن خدیجه علیها السلام رسول خدا صلی الله علیه و آله را 80
- ورود اعمام النبی در خانۀ خدیجه علیها السلام به جهت سرمایه برای تجارت 81
- آمدن رسول خدا صلی الله علیه و آله به خانۀ خدیجه علیها السلام 83
- بار بستن رسول خدا صلی الله علیه و آله بر شتر در محضر خدیجه علیها السلام 84
- رفتن رسول خدا صلی الله علیه و آله به جانب شام برای تجارت 86
- نزول قافله به وادی الامواء و جریان سیل 88
- نزول قافله بر سر چاه و پر کردن ابوجهل آن چاه را 89
- رسیدن قافله به وادی ذبیان و قصۀ اژدها 89
- قصاید بنی هاشم در وادی ذبیان 90
- ایجاد نخلستان در وادی بی آب 92
- ورود قافله به شام و قصۀ سعید بن قمطور با رسول خدا صلی الله علیه و آله 96
- مراجعت رسول خدا صلی الله علیه و آله از سفر شام و دیدن خدیجه علیها السلام قبۀ نور را 98
- ورود رسول خدا صلی الله علیه و آله به خانۀ خدیجه علیها السلام و مکالمات ایشان 101
- وارد شدن صفیه بنت عبدالمطلب بر خدیجه علیها السلام برای تحقیق مطلب 105
- وارد شدن ورقه بر خدیجه علیها السلام و مکالمات ایشان در باب مزاوجت 106
- کیفیت عروسی خدیجۀ کبری علیها السلام 110
- سلام آوردن جبرئیل از جانب حق تعالی برای خدیجه علیها السلام 121
- حامله شدن خدیجه علیها السلام به فاطمۀ زهرا علیها السلام و مسئلت او از خدای تعالی 123
- اولاد ام المؤمنین خدیجۀ کبری علیها السلام 134
- وفات خدیجه کبری علیها السلام و آوردن کفن از جانب حق تعالی 138
- اشاره 140
- چکیده 140
- 6- حضرت خدیجه علیها السلام در دایره العارف بزرگ اسلامی 140
- کتابنامه 148
- چکیده 149
- 7- حضرت خدیجه علیها السلام در دانشنامۀ جهان اسلام 149
- اشاره 149
- کتابنامه 162
- چکیده 163
- 8- خدیجه علیها السلام در دایرهالمعارف تشیع 163
- اشاره 163
- کتابنامه 170
- اشاره 171
- چکیده 171
- 9- حضرت خدیجه علیها السلام در دانشنامۀ فاطمی 171
- فضایل و مناقب 184
- کتابنامه 192
- چکیده 193
- 10- خدیجه بنت خویلد علیها السلام در دایره المعارف صحابۀ پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله 193
- اشاره 193
- اسلام آوردن خدیجه علیها السلام 197
- فضائل حضرت خدیجه علیها السلام 199
- علاقۀ پیامبر صلی الله علیه و آله به خدیجه علیها السلام 200
- فرزندان حضرت خدیجه علیها السلام 202
- درگذشت حضرت خدیجه علیها السلام 202
- حسادت عایشه به حضرت خدیجه علیها السلام 203
- وفات خدیجه علیها السلام 204
- کتابنامه 205
- 11- خدیجه بنت خویلد علیها السلام در دایره المعارف قرآن کریم 206
- نخستین و برترین همسر پیامبر صلی الله علیه و آله و اولین زن مسلمان 206
- چکیده 206
- اشاره 206
- خدیجه علیها السلام پیش از اسلام 207
- خدیجه علیها السلام و پیامبر صلی الله علیه و آله 209
- خدیجه علیها السلام و اسلام 212
- شأن و منزلت خدیجه علیها السلام 215
- شأن نزول برخی از آیات در بارۀ خدیجه علیها السلام 217
- کتابنامه 219
- چکیده 220
- 12- خدیجه علیها السلام در دایره المعارف اسلام و نقد آن 220
- اشاره 220
- کتابنامه 223
- اشاره 224
- مقدّمه 224
- اشکالات ساختاری 225
- اشکالات محتوایی 230
- 1. ازدواج های حضرت خدیجه علیها السلام پیش از ازدواج با پیامبر صلی الله علیه و آله 230
- 2. شریک تجاری پیامبر صلی الله علیه و آله 233
- 3- استقلال اقتصادی حضرت خدیجه علیها السلام 234
- 4. حمزه؛ وکیل پیامبر صلی الله علیه و آله در ازدواج 236
- 5. پیامبر صلی الله علیه و آله؛ مباشر حضرت خدیجه علیها السلام 237
- 6. علّت پیشنهاد ازدواج از سوی حضرت خدیجه علیها السلام 238
- 7- شخصیت دادن به حکیم بن حزام 240
- 8. نقش حضرت خدیجه علیها السلام در تأیید رسالت پیامبر صلی الله علیه و آله 243
- 9- ثروت حضرت خدیجه علیها السلام در اختیار پیامبر صلی الله علیه و آله 249
- کتابنامه 252
- اشاره 253
- دو (زندگینامه و موضوعات خاص) 253
- اشاره 254
- چکیده 254
- 13- خدیجه علیها السلام قسمتی از پیامبری محمّد صلی الله علیه و آله بود 254
- در آخرین نگاه های خدیجه علیها السلام چه بود؟ 257
- کتابنامه 261
- اشاره 262
- 14- ازدواج با خدیجه علیها السلام 262
- چکیده 262
- ازدواج پیامبر صلی الله علیه و آله 265
- فرزندان رسول خدا صلی الله علیه و آله 269
- زَیْد بن حارثه 271
- ولادت فاطمه علیها السلام دختر پیامبر صلی الله علیه و آله 272
- کتابنامه 273
- چکیده 275
- 15- خدیجه علیها السلام ملکه اسلام 275
- اشاره 275
- با چه شرایطی باید ازدواج کرد؟ 276
- علل ظاهری و باطنی این ازدواج 278
- کیفیت خواستگاری خدیجه علیها السلام 280
- کتابنامه 282
- سن خدیجه علیها السلام 282
- اشاره 283
- چکیده 283
- 16- ازدواج حضرت خدیجه علیها السلام با پیامبر صلی الله علیه و آله 283
- داستان آشنایی پیامبر اکر صلی الله علیه و آله و خدیجه کبری علیها السلام 283
- ازدواج حضرت رسول صلی الله علیه و آله با خدیجۀ کبری علیها السلام به نقل از ابن اثیر 285
- ازدواج پیامبراکرم صلی الله علیه و آله و خدیجه کبری علیها السلام در تاریخ طبری 286
- داستان ازدواج پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به نقل از جواد فاضل 286
- داستان ازدواج و زندگی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و خدیجه علیها السلام به نقل از «اعیان الشیعه» 295
- داستان خدیجه کبری علیها السلام در کتاب ریاحین الشریعه 299
- معجزات پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به نقل از «ریاحین الشریعه» 304
- کیفیت عروسی خدیجۀ کبری علیها السلام 307
- چکیده 310
- اشاره 310
- 17- حضرت خدیجه علیها السلام 310
- معرّفی خدیجه علیها السلام در چند سطر 310
- اسلام خدیجه علیها السلام 312
- در دورۀ رسالت 313
- سیرت خدیجه علیها السلام 315
- خدیجه علیها السلام در احادیث رسول گرامی صلی الله علیه و آله 317
- منزلت خدیجه علیها السلام نزد رسول گرامی صلی الله علیه و آله 322
- سخنان بزرگان و دانشمندان در بارۀ خدیجه علیها السلام 324
- کتابنامه 331
- 18- پرتوهایی از زندگانی بانو خدیجۀ کبری علیها السلام 334
- چکیده 334
- اشاره 334
- پدر 335
- خانواده 335
- خواهران و برادران 336
- مادر 336
- ولادت 336
- ویژگی های اخلاقی 337
- ایمان استوار به خدا 337
- کنیه 337
- نام گذاری 337
- ارادۀ قوی 338
- صبر 338
- پاک دامنی 338
- علاقه به تجارت 339
- سخاوت 339
- اشاره 340
- خدیجه علیها السلام در هاله ای از تکریم 340
- 1. تحیت خدای تعالی بر خدیجه علیها السلام 341
- 2. خانۀ خدیجه علیها السلام در بهشت 341
- تکریم پیامبر صلی الله علیه و آله از خدیجه علیها السلام 342
- ستایش ابوطالب علیه السلام از خدیجه علیها السلام 344
- افتخار امام حسن علیه السلام به جدۀ خویش 344
- افتخار امام حسین علیه السلام به جدّۀ خویش 345
- افتخار امام زین العابدین علیه السلام 345
- امام حسن عسکری علیه السلام 346
- جلوه هایی از زندگی جاهلی 346
- بت پرستی 347
- بزرگ مردانی که بت ها را نپذیرفتند 348
- شکستن بت ها از سوی رسول خدا صلی الله علیه و آله 352
- زنده به گور کردن دختران 353
- زندگی اقتصادی 354
- کرنش و فرمان برداری 355
- بی سوادی 356
- حلف الفضول 356
- تجارت و وصلت 357
- دارالندوه 357
- تجارت رسول خدا صلی الله علیه و آله با دارایی خدیجه علیها السلام 358
- تحسین خدیجه علیها السلام از پیامبر صلی الله علیه و آله 359
- خواستگاری خدیجه علیها السلام از پیامبر صلی الله علیه و آله 359
- خطبۀ ابوطالب علیه السلام 360
- تحلیل خطبۀ ابوطالب علیه السلام 361
- سن پیامبر صلی الله علیه و آله 362
- سن خدیجه علیها السلام 362
- ازدواج نکردن خدیجه علیها السلام با کسی غیر از پیامبر صلی الله علیه و آله 364
- خدیجه علیها السلام و بخشیدن اموالش به رسول خدا صلی الله علیه و آله 364
- فرزندان خدیجه علیها السلام 365
- 1. قاسم 365
- اشاره 365
- 2. عبد اللّه 366
- 4. طاهر 367
- 3. طیب 367
- اشاره 368
- 5. فاطمۀ زهرا علیها السلام 368
- القاب 368
- ولادت فاطمه علیها السلام 368
- کنیه ها 369
- شباهت فاطمۀ زهرا علیها السلام به رسول خدا صلی الله علیه و آله 370
- فضیلت فاطمه علیها السلام در احادیث رسول خدا صلی الله علیه و آله 371
- فاطمه علیها السلام در روزگار حیات پدر 373
- پس از وفات پدر 374
- به سوی بهشت برین 376
- 6. زینب 378
- 7. رقیه 380
- 8. ام کلثوم 381
- اشاره 381
- علت وفات ام کلثوم 382
- کتابنامه 383
- اشاره 389
- 19- حضرت خدیجه علیها السلام 389
- یک. ازدواج با خدیجه علیها السلام 389
- چکیده 389
- انگیزۀ این ازدواج فرخنده 391
- سفر تجارتی رسول خدا صلی الله علیه و آله برای خدیجه علیها السلام 393
- نقد و بررسی این داستان 397
- مراسم عقد و ازدواج 403
- خطبۀ عقد 404
- یک اشتباه تاریخی دیگر 404
- مهریه چقدر بود و چه کسی پرداخت؟ 406
- فرزندان رسول خدا صلی الله علیه و آله از خدیجه علیها السلام 409
- شمّه ای از فضایل خدیجه علیها السلام 411
- کتابنامه 414
- 20- خدیجه علیها السلام در خانۀ پیامبر صلی الله علیه و آله 415
- اشاره 415
- چکیده 415
- سفر دوم به شام 416
- ازدواج پیامبر صلی الله علیه و آله با خدیجه علیها السلام 417
- خطبۀ ابوطالب علیه السلام 420
- نگاهی به سخنان ابوطالب علیه السلام 421
- دین رایج 421
- پاسخ 422
- کابین خدیجه علیها السلام 423
- سن خدیجه علیها السلام به هنگام ازدواج 424
- یتیم قریش؛ دروغی مفتضح 427
- آیا پیامبر صلی الله علیه و آله با خدیجه علیها السلام به طمع ثروتش ازدواج کرد 429
- خدیجه علیها السلام، نمونۀ برتر 430
- خدیجه علیها السلام میان زنان قریش 430
- آیا دو همسرِ عثمان، دختران پیامبرند 435
- آیا زینب دختر رسول خدا صلی الله علیه و آله است، یا ربیبۀ او؟ 437
- خویشاوندی هند بن ابی هاله با امام حسن علیه السلام از ناحیۀ مادر 440
- رقبای علی علیه السلام 440
- کتابنامه 442
است و در آینده خاتم پیامبران و انبیا خواهد شد.
کابین خدیجه علیها السلام
بدین ترتیب، ابوطالب علیه السلام از مال خود، ضامنِ مهر شد؛ چنان که مفاد صریح خطبه اش بود، اما خدیجه علیها السلام آن را برگرداند و مهر را از مال خود تضمین نمود. فردی گفت: عجیب است که مهر به نفع مردان و در عهدۀ زنان باشد! ابوطالب علیه السلام از این سخن رنجید و فرمود: «اگر همانند پسر برادر من باشند، آنها را با بالاترین بها و سنگین ترین مهریه خواستارند، اما اگر امثال شما باشند، حاضر به ازدواج نخواهند شد؛ مگر با مهریه های سنگین.»
این نکته باقی مانده که برخی از روایات دلالت دارد که رسول اللّه صلی الله علیه و آله، خود، مهریه را بیست شتر(1) جوان قرار داد و این با «تضمین ابوطالب علیه السلام نسبت به مهر» یا بر عهده گرفتنش از ناحیۀ خود خدیجه علیها السلام یا خدیجه علیها السلام از جانب ابوطالب علیه السلام منافات دارد؛ مگر منظور این باشد که پیامبر صلی الله علیه و آله به واسطۀ ابوطالب علیه السلام، آنها را مهریه قرار داده است.
گفته شده: علی علیه السلام ضامن مهریه شد. گفته اند: «این کلام اشتباه است؛ زیرا علی علیه السلام بنا بر همۀ اقوالی که پیرامون عمر او مطرح شده، هنوز به دنیا نیامده بود.»(2)
بر این پاسخ اشکالی وارد است _ اگرچه ما در بطلانش تردید نداریم _ چون اینان می گویند، علی علیه السلام بیست یا 2 علیها السلام سال قبل از بعثت متولد شده است. [بنا بر این در آن موقع به دنیا آمده بود و پنج یا هشت ساله بوده] لذا «مغلطای» می گوید: «این گفته اشتباه است؛ زیرا علی علیه السلام در آن موقع هنوز به سن هفت سالگی نرسیده بود.»(3)
ما این نظریه ها را اشتباه و به دور از حقیقت می دانیم؛ زیرا مستلزم این است که حضرت
1- . حلبی، علی بن برهان، السیره الحلبیه، ج 1، ص 138؛ دیار بکری، حسین بن محمّد، تاریخ الخمیس، ج 1، 265؛ ابن هشام حمیری، ابومحمد عبدالملک، السیره النبویه، ج 1، ص 201؛ ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، السیره النبویه، ج1، ص 263؛ دحلان، احمد بن زینی، السیره النبویه، ج1، ص 107.
2- . حلبی، علی بن برهان، السیره الحلبیه، ج 1، ص 139، به نقل از یعقوب بن سفیان فسوی در کتاب المعرفه والتاریخ: ما روی أهل الکوفه مخالفاً لأهل المدینه؛ مغلطای بن قلیچ، اعلاء الدین ابوعبداللّه، سیره مغلطای، ص 12؛ عسکری، حسن بن عبداللّه بن سهل، الأوائل، ج 1، ص 161.
3- . مغلطای بن قلیچ، اعلاء الدین ابوعبداللّه، سیره مغلطای، ص 12.