خویشتن پنهان: شرح ده نکته ازمعرفت نفس صفحه 65

اولین قدم

اولین قدم به سوی معرفت نفس آن است که بتوانیم خود را با «خود» ببینیم، بدون هر نوع واسطه ی ذهنی وگرنه هیچ وقت خود را ندیده ایم بلکه از طریق واسطه های ذهنی به خودمان فکر کرده ایم - مثل آن که از طریق دود به وجود آتش فکر می کنیم- در این صورت، خودمان را ندیده ایم و به دنبال خودمان در چیزهایی می گردیم که غیر خودمان اند. عرب ها وقتی می خواهند بگویند یک نفر خیلی احمق است، می گویند: «فُلانٌ اَحْمَقُ مِنْ هُبَنَّقَه» چون هُبنّقه ترسیده بود خودش را گم کند لذا گلوبندی از انواع مهره ها و استخوان های کوچک و بزرگ به گردنش انداخته بود که اگر شک کرد خودش، خودش است یا نه، ببیند گردن بند را به گردن دارد یا نه. یک شب وقتی خوابیده بود برادرش یواشکی گردن بند را از گردن او باز کرد و به گردن خودش آویزان کرد. «هُبنّقه» صبح که بیدار شد دید: عجب! گردنبند به گردن برادرش است. گفت: یا اَخی! اَنْتَ اَنَا وَ مَنْ اَنَا؟ برادر! تو من هستی، پس من کی ام؟! به این جهت عرب ها وقتی می خواهند بگویند کسی خیلی احمق است، می گویند: «اَحْمَقُ مِنْ هُبَنَّقَه» چون خیلی طرف باید احمق باشد که به احساسی که نسبت به خود دارد آگاه نباشد، زیرا چنین آدمی اگر مثل «هُبنّقه» هم باشد خود را گم نمی کند، چون به برادرش گفت: حالا که تو من هستی، پس من کی ام؟ معلوم است خود را می یابد که می گوید: پس من کی ام. چنین آدمی خودِ ذهنی اش را گم کرده و نه خودِ حقیقی اش را؛ «خود»ی را گم می کند که اگر گلوبندش را داشته باشد خودش است. چون «من»ی را می شناسد که تصور می کند ممکن است او را گم کند. اکثر ما چیزی را جای خود می گیریم که ما آن نیستیم و همان مانع می شود تا خود را ببینیم و با خود ارتباط برقرار کنیم، حالا هُبنّقه آن گردن بند را نشانه ی خودش می پندارد و بعضی ها خانه و پول و مدرک را خودشان می دانند، این ها خودِ واقعی شان را گم کرده اند.

امیدوارم سعی نکنید از مطالب این جلسه چیزی به حافظه ی خود بسپارید، سعی ما آن بود که هیچ اطلاعاتی به شما ندهیم بلکه سعی کنید پرده هایی را که مانع نظر به خودتان بود کمی عقب بزنید تا بتوانید به خودتان درست بنگرید، نگاهی بدون چشمِ سر به خودتان، نگاهی بدون بدن و مدرک و ثروت.

خداوند إن شاءالله همه ی ما را در آن نوع خودشناسی که نصیب اولیاء کرده موفق بگرداند.

«والسلام علیکم و رحمهالله و برکاته»