شناخت نامه حضرت خدیجه علیها السلام جلد 2 صفحه 2

1- تاریخ تحقیقی اسلام (موسوعه التاریخ اسلامی)، محمّدهادی یوسفی غروی، ترجمۀ حسن علی عربی، قم: مرکز انتشارات مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ سوم، 1383، ج 2، ص 98 _ 103.

عیاشی در تفسیر خود از سعید بن مُسیّب از علی بن حسین7 نقل می کند که: خدیجه(علیها السلام) یک سال قبل از هجرت وفات کرد و ابوطالب علیه السلام یک سال بعد از خدیجه(علیها السلام) از دنیا رفت و هنگامی که رسول اللّه(صلی الله علیه و آله) آنها را از دست داد، توقف در مکّه برای او بسیار سخت شد و اندوه فراوانی او را دربرگرفت. او که از کفار قریش خسته شده بود، نزد جبرئیل شکوه کرد و خداوند به او وحی فرستاد: ای محمّد! از سرزمینی که اهل آن ظالم هستند خارج شو و به سوی مدینه هجرت کن؛ زیرا بعد از این در مکّه یار و پشتیبانی نخواهی داشت.(1)

شیخ صدوق با سندی از امام صادق7 نقل می کند که فرمود: ابوطالب علیه السلام تظاهر به کفر می کرد و ایمان خود را مخفی نگاه می داشت و هنگامی که وفات کرد، خداوندU به رسول اللّه(صلی الله علیه و آله) وحی کرد: ای محمّد! از شهری که اهالی آن ظالم هستند خارج شود که دیگر پشتیبانی نداری؛ لذا آن حضرت به مدینه هجرت کرد.(2)

اما شیخ طوسی در امالی خود با سندی از هند بن أبی هاله أسدی، دختر خواندۀ رسول اللّه(صلی الله علیه و آله) از جانب خدیجه(علیها السلام) ، نقل می کند که گفت: خداوند متعال به واسطۀ ابوطالب علیه السلام، پیامبرش را محافظت می کرد و در مدتی که او زنده بود، کفار قریش آسیبی به رسول اللّه(صلی الله علیه و آله) نمی رسانیدند؛ اما وقتی ابوطالب علیه السلام وفات کرد، آن حضرت به شدت مورد اذیت و آزار قریش قرار گرفت، تا جایی که گفت: ای عمو! چه زود جای خالی تو را احساس کردیم. صلۀ رحم تو برایت مفید باشد. خداوند به تو جزای خیر عنایت فرماید. یک ماه بعد خدیجه(علیها السلام) از دنیا رفت و رسول اللّه(صلی الله علیه و آله) در حزن و اندوه فراوان فرورفت و برای همین آن سال عام الحزن نامیده شد.(3)

شیخ طبرسی در اعلام الوری می نویسد: نبی اکرم(صلی الله علیه و آله) و عشیره اش از شعب خارج شده و به میان مردم رفتند؛ اما دو ماه بعد از آن ابوطالب علیه السلام وفات کرد و خدیجه(علیها السلام) هم پس از آن از دنیا رفت و رسول اللّه(صلی الله علیه و آله) به خاطر این دو مصیبت بزرگ، دچار غم و اندوه بزرگی شد. برای همین با

1- . عیاشی، محمد بن مسعود سمرقندی، تفسیر العیاشی، ج 1، ص 275.
2- . شیخ صدوق، محمّد بن علی، کمال الدین و تمام النعمه، ص 172.
3- . شیخ طوسی، محمّد بن حسن، الامالی، ص 463؛ و به نقل از او در بحار الأنوار، ج 19، ص 57.