شناخت نامه حضرت خدیجه علیها السلام جلد 2 صفحه 208

نقد و نظر

هیچ یک از گزارش های تاریخی و روایات این بخش دارای اسناد قابل اعتمادی نیستند ؛ چرا که یا در زنجیرۀ سند آنها راویان ضعیف و ناشناخته هستند و یا سند ارسال دارد؛ ولی به هر صورت جمع میان آنها امکان دارد؛ زیرا نتیجه ای که از آنها حاصل می شود این است که رس_ول خدا(صلی الله علیه و آله) و خدیجه علیها السلام علی رغم برخی تفاوت ها، به ازدواج با یکدیگر تمایل داشته اند. خدیجه علیها السلام زنی میان سال بوده که پیش از آن دو بار ازدواج کرده و از ثروت و مکنتی برخورداربوده است، حال آن که پیامبر (صلی الله علیه و آله) در سنین جوانی به سر می برده و از مال و دارایی بهره چ_ندانی ن_داشته است ؛ ولی هر دو از شایستگی ها و ارزش های اخلاقی برخوردار بوده اند که این موضوع می تواند موجبات پیوند میان آنان را فراهم آورده باشد.

بنا بر این، اخبار فوق بیانگر آن است که ایشان به انحای مختلف علاقه خود را به یکدیگر ابراز داش_ته اند؛ م_مکن اس_ت به طور رسمی و یا شاید ب_ه ص_ورت غ_یر رسمی از یکدیگر خواستگاری نموده و پیشنهاد ازدواج داده اند، امّا این بدان معنا نیست که تمام جزئیات که در اخبار مربوطه آمده، قابل توجیه باشد؛ مانند آن که خدیجه علیها السلام با دسیسه و ن_یرنگ زم_ینۀ ازدواج خ_ود را فراهم می کند و یا با نوشاندن شراب به پدر خود رضایت او را ج_لب م_ی نماید و در این حال ، او را وادار به اجرای خطبۀ عقد می سازد!

کدام عقل سلیمی می پذیرد که زنی با آن امتیازات اخلاقی و ویژگی های خانوادگی و اجتماعی که وصف آنها ب_ارها گ_ذشت، آن ه_م در دوران میان سالی و پس از دو بار ازدواج، بخواهد با نیرنگ و ترفند اسباب ازدواج خود را ف_راهم آورد و حتی تا بدان جا پیش رود که برای جلب توجه یا فریب پیامبر، خود را به اوبنمایاند؟!(1) علاوه بر آن، با کدامین توجیه می توان چنین رف_تاری را از پیام_بر(صلی الله علیه و آله) که در صداقت، امانت و پاکی شهره بوده، پذیرفت؟!

موّرخان در بارۀ برخی گزارش ها مبنی بر این که پیام_بر(صلی الله علیه و آله) خدیجه علیها السلام را از پدرش