شناخت نامه حضرت خدیجه علیها السلام جلد 2 صفحه 387

4- ر. ک: بخاری، محمّد بن اسماعیل، صحیح البخاری، ج 4، ص 231.

5- . همان، ج 8، ص 195.
6- . ر. ک: کلینی، ابو جعفر محمّد بن یعقوب، الکافی، ج1، ص 531_532.
7- . شیح طوسی، محمد بن حسن، مصباح المتهجد، ج 1، ص 288_289. در بخش چهارم به این زیارت و برخی از معارف آن اشاره کرده ایم.
8- . ر. ک: ترمذی، محمّد بن عیسی، سنن الترمذی، ج 5، ص 366_367.

تفسیر این فرمایش پیامبر(صلی الله علیه و آله) گفته شده این دو بانو، بهترین زنان آسمان ها و زمین(1) یا امت خود(2) بوده اند.

افزون بر آن، هر دو از همسران بهشتی پیامبر(صلی الله علیه و آله) هستند.(3) تردیدی نیست که امت اسلامی برترین امت ها(4) و حضرت خدیجه علیها السلام که شایستگی همسری پیامبر(صلی الله علیه و آله) در هر دو جهان را دارد، از حضرت مریم3 برتر و بافضیلت تر و پس از دخترش فاطمه علیها السلام برترین زنان عالم است.

سرمشق جهانیان

پیامبر(صلی الله علیه و آله) فرمود:

«شناخت چهار بانو تو را کفایت می کند: مریم دختر عمران، خدیجه دختر خویلد، فاطمه دختر محمّد و آسیه دختر مزاحم»؛(5) یعنی این زنان به بالاترین مراتب کمال رسیده اند که می توان به آنان اقتدا و محاسن، مناقب و زهد آنان در دنیا و اقبالشان به آخرت را بیان کرد.(6)

مایۀ مباهات روزگار

پیامبر(صلی الله علیه و آله) خطاب به حضرت خدیجه علیها السلام فرمود: «خداوند عزیز و بلندمرتبه روزی چند بار به وجود تو بر فرشتگان مقربش مباهات می کند.»(7) برای روشن شدن اهمیت فرمایش پیامبر(صلی الله علیه و آله) باید گفت وگوی خداوند و فرشتگان در مورد جانشینی خدا در زمین را به یاد آورد.(8) خداوند سبحان برای آگاه ساختن فرشتگان بر برتری بشر بر ملائک _ که همواره در تسبیح، تقدیس و اطاعت اند _ برای جانشینی در زمین فرمود: «من چیزی را می دانم که شما نمی دانید.»(9) این

1- . ر. ک: امام مسلم، مسلم بن حجاج نیشابوری، صحیح مسلم، ج 7، ص 132.
2- . ر. ک: جلال الدین سیوطی، عبدالرحمان بن کمال، قوت المغتذی علی جامع الترمزی، ج2، ص 1042.
3- . ر. ک: ابن واضح یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب، تاریخ یعقوبی، ج 2، ص 35.
4- . آل عمران: 110.
5- . ر. ک: سمرقندی، نصر بن محمّد، تفسیر السمرقندی، ج 3، ص 449.
6- . مبارک فوری، محمّد عبدالرحمن بن عبدالرحیم، تحفه الاحوذی، ج 10، ص 265.
7- . شامی، جمال الدین یوسف بن حاتم، الدر النظیم فی مناقب الائمه اللهامیم، ص 452.
8- . (وَ إِذْ قَالَ رَبُّکَ لِلْمَلَائِکَهِ إِنِّی جَاعِلٌ فِی ٱلْأَرْضِ خَلِیفَهً قَالُوا أَتَجْعَلُ فِیهَا مَن یفْسِدُ فِیهَا وَ یسْفِکُ ٱلدِّمَاءَ وَ نَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِکَ وَ نُقَدِّسُ لَکَ قَالَ إِنِّی أَعْلَمُ مَا لَا تَعْلَمُونَ). (بقره: 30)
9- . سید المرتضی، علی بن حسین، غرر الفوائد ودرر القلائد (امالی المرتضی)، ج 2، ص 69_70.