شناخت نامه حضرت خدیجه علیها السلام جلد 2 صفحه 398

ثروتمندترین زن روزگار

بیشتر حنفا از خانواده های سرشناس و برخوردارتر از سطح متوسط جامعه بودند.(1) پیامبر(صلی الله علیه و آله) پدر و خاندان و نیز همسرش خدیجه علیها السلام بازرگان بودند.(2) پیامبر(صلی الله علیه و آله) از نه سالگی به همراه ابوطالب علیه السلام برای تجارت به بُصرای شام رفت.(3) آن حضرت از بازرگان مکه بود و به گفته یعقوبی هرگز کارگزار خدیجه علیها السلام یا دیگری نبوده است.(4)

بازرگانی قریش در شام، عراق و یمن گسترده بود(5) و خدیجه علیها السلام ثروتمندترین آنان بود.(6) در کوچ تابستانه و زمستانه بازرگانان قریش، کاروان های مستقلی از شتران(7) مال التجاره او را حمل می کردند.(8)

مصلح بزرگ اجتماعی

یکتاپرستان همواره در حال مبارزه با خرافات و عادات و رسوم غلط جاهلی و تلاش برای درمان بیماری های اجتماعی، مانند بت پرستی، قماربازی و شراب خواری بودند.(9)

مکه سرزمین بازرگانان و رباخواران شناخته می شد.(10) در دیدگاه جاهلی ربا نوعی خرید

1- . علی، جواد، المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، ج 12، ص 34.
2- . همان، ج 16، ص 285.
3- . ر. ک: ابن حبیب بغدادی، ابوجعفر محمّد، المُحَبَّر، ص 9.
4- . ر. ک: ابن واضح یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب، تاریخ یعقوبی، ج 2، ص 21.
5- . علی، جواد، المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، ج 7، ص 71.
6- . ر. ک: ابن هشام حمیری، ابومحمد عبدالملک، السیره النبویه، ج 1، ص 189.
7- . در حالی که سایرین دارایی به پا کردن یک کاروان مستقل نداشته و چند نفر با هم یک کاروان را راه اندازی می کردند.
8- . شیخ طوسی، محمّد بن حسن، الامالی، ص 468. فارغ از مستندات قابل دفاع تاریخی در مورد میزان دارایی حضرت خدیجه علیها السلام، دو نگاه افراطی و تفریطی وجود دارد. برابر گزارش یکی از نویسندگان قرن هفتم، هشتاد هزار شتر دارایی حضرت را حمل می کردند، در برابر، برخی ثروت حضرت را در حد یک بازرگان نیشابوری دانسته اند. (مجلسی، محمّدباقر، بحار الأنوار، ج 16، ص 22، ص 215؛ مطهری، مرتضی، مجموعۀ آثار، ج 16، ص 181)
9- . علی، جواد، المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، ج 12، ص 33 و 38.
10- . همان، ج 13، ص 21.