شناخت نامه حضرت خدیجه علیها السلام جلد 2 صفحه 399

و فروش شمرده می شد(1) و رباخواران برای مهلت دادن به بدهکاران چندین برابر بر میزان بدهکاری آنان می افزودند.(2)

حضرت خدیجه علیها السلام دارایی خود را در اختیار افراد بسیاری قرار داد تا به بازرگانی بپردازند.(3) بی تردید یکی از اهداف خیرخواهانه حضرت پیش گیری از رباخواری و رونق بخشیدن به کسب حلال، از راه قراض بوده است.(4)

قراض، قراردادی میان صاحب دارایی و کارگزار برای شراکت در سود تجارت با تقسیم آن به نسبت بود. کارگزار با محاسبه و کاستن هزینه های تجارت خود، سود حاصل مورد توافق را برداشته و باقی مانده سود و اصل سرمایه را به صاحب مال می داد و زیان ها از سرمایه محاسبه می شد.(5)

از راه های دیگر کسب درآمد در دوران جاهلی، نگهداری کنیزان و واداشتن آنان به خودفروشی بود.(6) اما خدیجه علیها السلام که کنیز و غلام بی شماری داشت، خانه و وسایل ازدواج آنان را فراهم ساخته بود. آنان از گله های بزرگ اسب، شتر و گوسفندان او در قبایل، نگهداری می کردند.(7)

ازدواج محمّد(صلی الله علیه و آله) و خدیجه علیها السلام

به دلیل شایستگی های خدیجه علیها السلام، بسیاری آرزومند ازدواج با دختری چون او بودند.(8) خدیجه علیها السلام یگانه دختران روزگار خود بود. در نسب از نوادگان ابراهیم علیه السلام و برترین زنان قریش

1- . قرآن کریم بر این نگاه آنان خط بطلان کشیده است: (ذَلِکَ بِأَنَّهُمْ قَالُو ا إِنَّمَا ٱلْبَیعُ مِثْلُ ٱلرِّبَوا وَأَحَلَّ ٱللَّهُ ٱلْبَیعَ وَحَرَّمَ ٱلرِّبَوا). (بقره: 275)
2- . علی، جواد، المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، ج 14، ص 113 _ 114.
3- . قاضی نعمان مغربی، نعمان بن محمّد، شرح الاخبار فی فضائل الائمه الاطهار، ج 3، ص 15.
4- . قراض همان مضاربه مورد تأیید اسلام است. برای آشنایی با تفاوت های ربا و مضاربه به کتب فقهی مراجعه کنید. برای نمونه ر.ک: سبحانی، جعفر، رساله توضیح المسائل، ص 412.
5- . علی، جواد، المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، ج 14، ص 122.
6- . همان، ج 9، ص 136.
7- . بکری، ابوالحسن احمد بن عبداللّه، الانوار فی مولد النبی محمّد(صلی الله علیه و آله)، الانوار، ص 242.
8- . ر. ک: ابن هشام حمیری، ابومحمد عبدالملک، السیره النبویه، ج 1، ص 189.