شناخت نامه حضرت خدیجه علیها السلام جلد 3 صفحه 216

و خدیجه (علیها السلام) در جامعه و روزگار خویش یکی از این نواندیشان، بلکه از نمونه های برجستۀ آنان بود که در روایات این ویژگی او آمده است.

خاستگاه نواندیشی و نوگرایی خدیجه (علیها السلام)

مایه های نواندیشی و روشنفکری خدیجه (علیها السلام)، پیش از آشنایی با محمد (صلی الله علیه و آله وسلم) و پیوند با او، از این کانون ها سرچشمه می گرفت:

1. از خرد و هوش و درایت سرشار؛

2. از خانه و خانوادۀ روشن اندیش و حق طلب؛

3. از آموزه های آیین حق گرای ابراهیم، که خاندان محمد (صلی الله علیه و آله وسلم) و خدیجه (علیها السلام) خود را فرزند او و خدمت گزار کعبه می دانستند.

4. از آموزه های مذهب موسی و مسیح از راه گفت وشنود با دانایان آن ها، نظیر «ورقه»، «نسطور»،(1) «بُحیرا» و...(2) و نیز گروه هایی که به خاطر نویدهای موسی و مسیح و وصف آخرین پیامبر و خاستگاه او، از شام و فلسطین به حجاز هجرت نموده و در انتظار ظهور نور و طلوع خورشید ایمان و آزادی بودند.

5. از راه برخی الهام ها و دریافت های شگفتی که بر اثر خردورزی و اندیشۀ بسیار و پاک منشی و پروا، در عالم رؤیا برایش پیش می آمد.(3)

6. از راه روابط اقتصادی و آشنایی با قطب های قدرت و مراکز خبرساز؛

7. از راه دیدار با چهره های مطرح روزگار و آشنایی با اندیشۀ آنان.

این عوامل برانگیزاننده، دخت خردمند حجاز را با جامعه و روزگارش متفاوت ساخت، و

1- . از پارسایان اهل کتاب و از منتظران ظهور پیامبر موعود بود. (ابن هشام حمیری، ابومحمد عبدالملک، السیره النبویه، ج 1، ص 199)
2- . ابن شهرآشوب، محمّد بن علی، مناقب آل ابی طالب، ج 1، ص 41؛ مجلسی، محمّدباقر، بحار الأنوار، ج 16، ص 20 - 21 و ج 17، ص 331.
3- . امین، سیّد محسن، المجالس السنّیه، ج 5، ص 6.