- باب 36 در نکوهش غرور 1
- اشاره 1
- اشاره 2
- صفت غرور 2
- امنیت در برابر غرور 6
- غرور در قرآن 10
- معارف الهی و مسئلۀ غرور 14
- اشاره 14
- غرور معصیت کاران 18
- اشاره 18
- امید صحیح 19
- امید شیطانی 20
- اشاره 23
- تجلّی عنایت حق به وقت سلوک سالک 23
- سلوک حقیقی 23
- اشاره 27
- غفلت،ریشۀ امراض روحی 27
- غفلت عالم 29
- کلام امیر المؤمنین علیه السلام دربارۀ عالمان غافل 31
- غرور،حجابی بین انسان و حقایق 39
- اشاره 39
- عبرت از منصور دوانیقی 41
- اشاره 46
- نفاق و منافق 49
- منافق در قرآن 50
- طریق تصفیۀ وجود و تجلیۀ روح 53
- نشانه های منافق 66
- وصف منافقان در قرآن 69
- وصف منافقان در کلام رسول خدا صلی الله علیه و آله 71
- اشاره 72
- 1-حق گو و حق پذیر 74
- اشاره 74
- اشاره 74
- صفات عاقل 74
- کفر به طاغوت 75
- سخن حق در کلام حق 75
- آراستگی به تقوا 77
- تبعیت از انبیا و امامان علیهم السلام 77
- امر به معروف و نهی از منکر 78
- هجرت و جهاد 79
- صبر و نماز 80
- تسلیم فرهنگ حق 80
- وسیلۀ فلاح 81
- صداقت،عامل منفعت 81
- حیات دنیا و آخرت 82
- اشاره 84
- حقیقت انصاف 84
- اشاره 84
- انصاف در روایات 84
- انصاف عدیّ بن حاتم 86
- قاضی محکمه و انصاف 87
- مقاومت ابن سکّیت در برابر باطل 89
- اشاره 89
- افشاگری شجاعانۀ طرمّاح علیه باطل 91
- نشانه های عاقل 100
- اشاره 100
- شکوۀ کارل از بی معرفتی انسان 101
- هوا،دشمن عقل 105
- اشاره 105
- عوامل پیدایش هوای نفس 105
- اشاره 106
- چهره های درخشان مبارزه با هوای نفس 106
- جهانگیرخان قشقایی،اعجوبۀ مبارزه با نفس 108
- برهان الحق آقای شیخ مرتضی طالقانی 113
- حکیم بزرگ حاج ملّا هادی سبزواری 116
- حاجی سبزواری و ناصر الدین شاه 122
- مقام بی بدیل ابن ابی عمیر 124
- میرزا حسن کرمانشاهی و طلبۀ شاهرودی 127
- سید الحکما آقا میرزا ابوالحسن جلوه 130
- آقا محمد رضا اصفهانی 131
- اشاره 134
- وسوسه و وسوسه گران 137
- اشاره 140
- تفسیری بر دو سورۀ فلق و ناس 140
- تفسیر«الفلق» 140
- تفسیر«ما خَلَق» 141
- تفسیر«غٰاسِق اذا وَقَبَ» 142
- تفسیر«النفاثات فی العقد» 144
- توطئۀ استعمارگران 145
- تفسیر«حاسد» 157
- اشاره 158
- خواطر و وساوس 162
- وسوسۀ شیطان 165
- ابلیس،دشمن آدمیت 166
- اشاره 166
- وسوسۀ شیطان در انفاق 167
- اشاره 167
- فقر و فحشا 169
- بردۀ شیطان 171
- پیروی از شیطان 173
- اشاره 175
- شیطان از دیدگاه امام علی علیه السلام 175
- سلطۀ شیطان 176
- اشاره 183
- اشاره 183
- دوام مراقبت 183
- راه های خلاصی از شیطان 183
- شیطان،دشمن مراقبت 186
- اشاره 188
- استقامت بر عبادت 188
- عبرت از شیطان 193
- تمسک به ریسمان الهی 194
- اشاره 196
- اشاره 198
- عجب و آثار آن 198
- عجب موجب جدایی از اولیای الهی 199
- فرار از عجب با یاد خدا 200
- اشاره 202
- عجب در روایات 202
- عیسی و شخصی معجب 204
- گفتار ملا عبد الرّزاق لاهیجی در مسئلۀ عجب 210
- نتیجۀ عجب 218
- اشاره 222
- اشاره 224
- غذا و شرایط ظاهری و باطنی آن 224
- آداب غذا خوردن 226
- اشاره 226
- دوازده خصلت در سفرۀ غذا 227
- اشاره 228
- تأثیر غذا بر جوارح و جوانح 229
- خوراک اندازه 233
- آثار کم خوری 238
- خطرات پرخوری 242
- انواع غذاها 244
- اشاره 244
- پرخوری و گرسنگی 245
- اشاره 247
- چشم یا جلوه ای از عظمت قدرت حق 251
- اشاره 251
- لایه های شبکیه 256
- اشاره 258
- چشم انداختن به نعمت های حق 261
- اشاره 261
- رشد و نمو گیاهان 262
- نظر دانه های انار 265
- نظر به نطفۀ آدمی 267
- نظر به گذشتگان 268
- چشم،از دیدگاه روایات 269
- بینادل نابینا 274
- چشم پوشی از حرام 278
- اشاره 281
- باب 43 در آداب راه رفتن 281
- مشی الهی 283
- اشاره 287
- تفکر در عجایب صنع 287
- برنامۀ الهی در شیوۀ مشی 287
- اشاره 287
- آب،مادۀ حیات 288
- صوت حیوانات 293
- حقایقی از موجودات زنده 293
- یاد خدا در مشی 300
- صحبت کردن در مشی 301
- رضای حق در مشی 303
- اشاره 304
- خواب عبادت کنندگان 307
- اشاره 309
- مجاهدت با نفس 310
- اشاره 310
- فواید مجاهدت 313
- بندگی واقعی 314
- خواب برای تمدّد اعصاب 318
- خواب،برادر مرگ 319
- خواب غافلان 321
- خواب سالم 322
- باب 45 در آداب معاشرت 324
- اشاره 324
- آفاتِ خواب زیاد 324
- حقیقت معاشرت 326
- دوستان حقیقی 327
- اشاره 327
- 1-خداوند متعال 328
- اشاره 328
- محبت های الهی به بندگان 332
- اهل خیر در حدیث معراج 335
- انبیا،برادران حقیقی انسان 337
- 2-انبیا 337
- اشاره 337
- انسان در کلام نراقی 339
- داستان هایی از انبیای الهی 341
- حکایات ذو القرنین 342
- عفو یوسف 344
- صبر ایوب 345
- شعیب و اهل مدین 346
- وصایای موسی 347
- خصلت های مسلمان در معاشرت 351
- 3-ائمه طاهرین علیهم السلام 355
- 4-عارفان،حکیمان،مؤمنان 355
- واقعیت هایی از آفرینش 356
- اشاره 356
- هدف اقصای خلقت 360
- اشاره 362
- نشانه های آدمیت 362
- شرف و کرامت آدمیان 362
- اشاره 363
- نصایح بزرگان 363
- نصیحتی از ابو ذر 364
- نصیحتی از ابن عباس 365
- معاشرت با مردم 368
- معاشرت در قرآن 369
- اشاره 371
- معاشرت در روایات 371
- معاشرت در کلام امام سجاد علیه السلام 374
- معاشرت در کلام امام صادق علیه السلام 376
- معاشران ناباب 377
- محور معاشرت 380
[ ألْعٰاقِلُ مَنْ کٰانَ ذَلُولاً عِنْدَ إجٰابَهِ الْحَقِّ،مُنْصِفاً بِقَوْلِهِ، جَمُوحاً عِنْدَ الْبٰاطِلِ،خَصیماً بِقَوْلِهِ،یَتْرُکُ دُنْیٰاهُ وَ لا یَتْرُکُ دینَهُ ]
صفات عاقل
اشاره
دربارۀ ماهیت عقل از نظر قرآن و روایات و بزرگان دین در جلد دوم کتاب مسائلی به رشته تحریر کشیده شد،به همین خاطر در این باب به توضیح مسئلۀ عقل نیازی نیست،تنها اوصافی که حضرت دربارۀ اهل عقل بیان کرده اند به اندازۀ لازم شرح داده می شود.
1-حق گو و حق پذیر
اشاره
امام علیه السلام در قسمت اوّل بیان خود می فرماید:
عاقل کسی است که در برابر قبول حق خاضع و متواضع و در اجابت حق دارای دلی سهل و آسان و قلبی هموار باشد.
سخن حق،سخنی است که با فطرت و عقل و قلب و روح و نفس و روابط سالم اجتماعی انسان با خانواده و جامعه و خلاصه با سعادت انسان در دنیا و آخرت هماهنگ باشد.
این گونه سخن جز از خدای مهربان و انبیای عظام و ائمۀ گرامی علیهم السلام و اولیای