- اشاره 1
- باب 64 در آداب امر به معروف و نهی از منکر 1
- اشاره 3
- امر به معروف و نهی از منکر 3
- هدف بعثت انبیا 4
- اصلاح نفس 6
- اشاره 6
- پیروی از هوای نفس 7
- هوای نفس در آیات و روایات 8
- مجاهدۀ با نفس در آیات و روایات 9
- نفس،حجاب بین عبد و حق 11
- اشاره 12
- امر به معروف و نهی از منکر در قرآن 12
- مفاد آیات امر به معروف و نهی از منکر 15
- امر به معروف و نهی از منکر در روایات 18
- صلاحیت امر به معروف و نهی از منکر 24
- شرایط آمر به معروف و ناهی از منکر 27
- اشاره 31
- باب 65 در خوف و خشیت از خدا 31
- حقیقت خوف از خدا 34
- آفت های علم 36
- بدبخت ترین مردم 39
- عالم حقیقی در کلام نبی اکرم صلی الله علیه و آله 40
- عالم،طبیب روح 42
- اشاره 44
- باب 66 در آفت قاریان قرآن 44
- عظمت قرآن 47
- اشاره 47
- دعای شروع قرائت قرآن 48
- اشاره 48
- شرح صدر با قرآن 49
- بصیرت با قرآن 51
- مددجویی از حق 51
- سفارش های امام علی علیه السلام دربارۀ قرآن 52
- توسل به قرآن 53
- قرآن در کلام ملّا محسن فیض 55
- حقیقت و فضیلت قرآن 58
- قرآن در نهج البلاغه 60
- اسما و اوصاف قرآن 62
- قرآن و حقایق ملکی و ملکوتی 64
- خداشناسی 64
- اشاره 64
- راه رسیدن به حق 66
- رجوع انسان ها به حق 67
- شناساندن عاشقان حق 68
- شناساندن منکران حق 68
- شناساندن صراط مستقیم 69
- قاریان بدون معرفت قرآن 69
- عذاب برای قاری بی معرفت 72
- قاریان منافق 73
- رضای حق در طاعت 74
- قاری و خوف از خدا 76
- اشاره 78
- باب 67 در بیان حق و باطل 78
- حقیقت تقوا 81
- خداوند حق است 84
- آیات قرآن پیرامون حق 84
- اشاره 84
- خلقت آسمان ها و زمین 85
- بعثت انبیا و ارسال رسل 85
- کتاب های آسمانی 86
- ما جاء من عند الله 87
- کتمان حق 87
- صیحۀ قیامت 90
- مرگ و سکرات آن 90
- قیامت 90
- وعده های حضرت ربّ العزّه 91
- ترازوهای سنجش اعمال 91
- قضاوت پروردگار 91
- عارفان به حق 93
- هوا و هوس مانع رسیدن به خدا 96
- اشاره 96
- هوا و هوس از دیدگاه امام علی علیه السلام 98
- تقوا،ترازوی علم و حکمت 104
- تقوا وسیلۀ راه بردن به حقایق 108
- احاطۀ قدرت الهی 110
- باب 68 در شناختن پیامبران 113
- اشاره 113
- نبوت انبیا 115
- ترجمۀ روایت این باب 118
- انبیا،ضروری ترین نیاز انسان 121
- اشاره 121
- ولایت فقیه 123
- آیات هدایت در قرآن مجید 125
- اشاره 126
- حکومت در قرآن 126
- حکومت داود 127
- حکومت ابراهیم و ذریۀ او 128
- حکومت فقها 129
- حکومت های غیر الهی 130
- اشاره 130
- وظیفۀ مردم در برابر حکومت کفر 132
- دلیل دیگر بر نیاز ضروری انسان به انبیا 133
- اشاره 136
- ویژگی ها و صفات انبیای الهی 136
- برتری انبیا 137
- معجزات انبیا 138
- علم و حکمت انبیا 140
- اشاره 140
- عالم معقول و محسوس 142
- عالم ملک و ملکوت 142
- علم و عمل انسان 144
- صفات انبیا در گفتار ملّا صدرا 145
- علاقۀ انبیا و کرامت انسان 147
- اجرای حدود الهی 148
- امتیازات انبیا 150
- یوسف در آیینۀ واقعیت 151
- اشاره 151
- گفتگوی یوسف با زلیخا 153
- دورنمایی از تعالیم عالی انبیا 156
- اشاره 156
- عالم کبیر و عالم صغیر 157
- احاطه به ظاهر و باطن هستی 159
- اسمای الهی 160
- اشاره 160
- احصای اسمای الهی 161
- اشاره 164
- عبادت و بندگی برای ارتقای انسان 164
- عظمت خالق و حقارت مخلوق 164
- اشاره 164
- نماز و ذکر 165
- گذشتن از مال دنیا 165
- عبرت از گذشتگان 165
- روزه و خودداری از پلیدی 165
- فرامین پیامبران به انسان ها 168
- بشارت کتب آسمانی بر وجود پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و ائمه طاهرین علیهم السلام 171
- اشاره 171
- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در تورات 174
- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در انجیل 175
- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و ائمه معصومین علیهم السلام در نزد یهود 176
- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در کلام سلیمان 178
- بشارت علمای بزرگ عصر جاهلیت بر ظهور پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله 179
- شعر ادیب الممالک در ولادت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 180
- اشاره 180
- کرامتی از آیت اللّه حایری در مورد شعر ادیب الممالک 180
- اسمای پیامبر عظیم الشأن اسلام صلی الله علیه و آله 181
- اخلاق و اوصاف پیامبر بزرگوار اسلام صلی الله علیه و آله 182
- اخلاق پیامبر صلی الله علیه و آله در قرآن 183
- اشاره 183
- عظمت و شخصیت رسول بزرگوار اسلام صلی الله علیه و آله 186
- اخلاق پیامبر صلی الله علیه و آله در روایات 190
- اشاره 194
- مقام جمع الجمعی پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله 194
- پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله در کلام ملّا صدرا 195
- حکمت ها و دستورهای اخلاقی پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله 197
- سلمان فارسی 202
- اشاره 202
- اصحاب و پیروان واقعی رسول اسلام صلی الله علیه و آله 202
- ابو ذر غفاری 204
- مقداد بن الاسود 205
- بلال حبشی 205
- جابر بن عبد اللّه انصاری 206
- فاطمه زهرا علیها السلام دختر رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله 207
- اشاره 207
- گوشه ای از سخنان حکیمانه حضرت زهرا علیها السلام 214
- خطبۀ حضرت زهرا علیها السلام به نقل از سید ابن طاووس 215
- حیات مادی و معنوی در نظر حضرت زهرا علیها السلام 219
- باب 69 در شناخت ائمۀ طاهرین علیهم السلام 221
- اشاره 221
- امامت و ولایت 225
- اشاره 225
- امامت و ولایت در کلام امام رضا علیه السلام 229
- شیعه در اسلام 232
- راسخون در علم 233
- امامت و ولایت در کلام امام سجاد علیه السلام 236
- خلافت بلا فصل امیر مؤمنان علی علیه السلام 245
- اسناد حدیث غدیر نزد بزرگان اهل سنت 256
- مورخان اهل سنت 256
- اشاره 256
- محدّثان 257
- مفسران،عقاید شناسان و سایر دانشمندان 260
- اسناد حدیث غدیر نزد بزرگان شیعه 261
- ترجمۀ خطبۀ شقشقیه 263
- فروغی از شخصیت حضرت مولی الموحدین علیه السلام 268
- اشاره 271
- زاهدترین انسان تاریخ پس از پیامبر 271
- پیراهن امام علی علیه السلام 271
- غذای امام علی علیه السلام 272
- شمشیر امام علی علیه السلام 274
- امام علی علیه السلام و خیاط 274
- بیت المال و امام علی علیه السلام 275
- اطعام امام علی علیه السلام 275
- انفاق امام علی علیه السلام 277
- علم امام علی علیه السلام 278
- اشاره 283
- باب 70 در بیان حرمت مسلمانان 283
- حرمت مسلمان 285
- اجلال ذی القربی 287
- تکفیر مسلمان 288
- اشاره 289
- حرمت مسلمان در روایات 289
- حق مؤمن بر مؤمن 293
- شیعۀ واقعی 294
- شاد کردن مؤمن 297
- روا کردن حاجت مسلمان 298
- عشرت با مردم 300
- شبیه ترین مردم به پیغمبر 300
- اشاره 304
- باب 71 در نیکویی به پدر و مادر 304
- نیکی به پدر و مادر 306
- حقوق پدر و مادر در قرآن 310
- اشاره 314
- حقوق پدر و مادر در روایات 314
- حق جهاد یا حق مادر 314
- داستان جریح و مادر او 315
- خشنودی حق در خشنودی مادر 318
- سختی جان دادن 318
- پدر و مادر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله 319
- حقوق پدر و مادر در کلام علامۀ مجلسی رحمه الله 322
- سبب قطع پا 323
- آیین اسلام و ترسا در خدمت به مادر 323
- حقوق فرزندان بر پدر و مادر 325
- اشاره 328
- باب 72 در بیان موعظه و پند 328
- حقیقت تبلیغ و موعظه 331
- اشاره 331
- تبلیغ انبیا علیهم السلام 332
- اشاره 333
- تبلیغ اولیای الهی 333
- فداکاری ابن سکیّت 334
- ارزش وعظ و تبلیغ 337
- اشاره 337
- تبلیغ محدّث قمی 337
- نالۀ پاک شیخ جعفر کاشف الغطا 339
- بیداری مردم در تبلیغ 340
- موعظۀ میرزا مهدی اصفهانی 342
- تظاهر به طهارت باطن 344
- متّعظ مستعد 346
- پند گرفتن از حیوان 347
- وعظی از فقیه خراسانی 348
- مجالست و رفاقت 351
- خصلت های رفیق و همنشین 352
- باب 73 در وصایا 354
- اشاره 354
- با ارزش ترین وصایا 357
- سفارش به تقوا 360
- اشاره 364
- باب 74 در صدق 364
- حقیقت صدق 366
- اهل صدق در قرآن 367
- اشاره 367
- صدق در ایمان 369
- صدق در عمل 371
- صدق در گفتار 373
- اهل صدق در روایات 374
- نور صدق 377
- صفت صادق 379
- میزان صدق 380
- کمال صدق 381
باب 64 در آداب امر به معروف و نهی از منکر
اشاره
قالَ الصّادِقُ علیه السلام:
مَنْ لَمْ یَنْسَلِخْ مِنْ هَواجِسِهِ (1)وَ لَمْ یَتَخَلَّصْ مِنْ آفاتِ نَفْسِهِ وَ شَهَواتِها وَ لَمْ یَهْزِمِ الشَّیْطانَ وَ لَمْ یَدْخُلْ فی کَنَفِ اللّهِ وَ تَوْحیدِهِ وَ امانِ عِصْمَتِهِ لا یَصْلُحُ لِلْاَمْرِ بِالْمَعْروفِ وَ النَّهْیِ عَنِ الْمُنْکَرِ لِاَنَّهُ اذا لَمْ یَکُنْ بِهٰذِهِ الصِّفَهِ فَکُلَّمَا اظْهَرَ یَکُونُ حُجَّهً عَلَیْهِ وَ لا یَنْتَفِعُ النّاسُ بِهِ.قالَ اللّهُ تَعالی: [ أَ تَأْمُرُونَ النّٰاسَ بِالْبِرِّ وَ تَنْسَوْنَ أَنْفُسَکُمْ ] (2).
وَ یُقالُ لَهُ:یا خائِنُ أَ تُطالِبُ خَلْقی بِما خُنْتَ بِهِ نَفْسَکَ وَ ارْخَیْتَ عَنْهُ عِنانَکَ ؟
رویَ أنَّ أبا ثَعلَبَهَ الخُشَنِیَّ سَألَ رسولَ اللّهِ صلی الله علیه و آله عَنْ هذهِ الآیهَ: [ یٰا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا عَلَیْکُمْ أَنْفُسَکُمْ لاٰ یَضُرُّکُمْ مَنْ ضَلَّ إِذَا اهْتَدَیْتُمْ ] (3).
قالَ صلی الله علیه و آله:وَ اْمُرْ بِالْمَعْروفِ وَ انْهَ عَنِ المُنْکَرِ وَ اصْبِرْ عَلیٰ ما اصابَکَ حَتّیٰ اذٰا رَأَیْتَ شُحّاً مُطاعاً وَ هَوًی مُتَّبَعاً وَ اعْجٰابَ کُلِّ ذی رَأْیٍ بِرَأْیِهِ فَعَلْیکَ بِنَفْسِکَ وَ دَعْ عَنْکَ امْرَ الْعٰامَّهِ.
وَ صٰاحِبُ الْاَمْرِ بِالْمَعْروفِ یَحْتٰاجُ انْ یَکُونَ عالِماً بِالْحَلٰالِ وَ الْحَرامِ فارِغاً مِنْ خاصَّهِ نَفْسِهِ مِمّا یَأمُرُهُمْ بِهِ وَ یَنهٰاهُمْ عَنْهُ ناصِحاً لِلْخَلقِ رَحیماً بِهِمْ رَفیقاً
1- (1)) -در نسخه عبد الرزاق لاهیجی«هویٰ حِسِّهِ»آمده است.
2- (2)) -بقره (2):44.
3- (3)) -مائده (5):105.