عرفان اسلامی جلد 12 صفحه 203

[ لَوْ لَمْ یَکُنْ لِلْحِسابِ مَهْوَلَهُ الّا حَیاءُ الْعَرْضِ عَلَی اللّهِ تَعالی وَ فَضیحَهُ هَتْکِ السِّتْرِ عَلَی الْمَخْفیّاتِ لَحَقَّ لِلْمَرْءِ انْ لا یَهْبِطَ مِنْ رُؤوسِ الْجِبالِ وَ لا یَأْوِیَ عُمرانًا وَ لا یَأْکُلَ وَ لا یَشْرَبَ وَ لا یَنامَ الّا عَنِ اضْطِرارٍ مُتَّصِلٍ بِالتَّلَفِ وَ مِثْلُ ذلِکَ یَفْعَلُ مَنْ یَرَی الْقیامَهَ بِاَهْوالِها وَ شَدائِدِها قائِمَهً فی کُلِّ نَفْسٍ وَ یُعایِنُ بِالْقَلْبِ الْوُقوفِ بَیْنَ یَدَیِ الْجَبّارِ حینَئِذٍ یَأْخُذُ نَفْسَهُ بِالْمُحاسَبَهِ کَاَنَّهُ الیٰ عَرَصاتِها مَدْعُوٌّ وَ فی غَمَراتِها مَسْؤولٌ ]

مسئلۀ حساب

اگر برای حساب روز قیامت هیچ هول و خوفی جز آثار خجالت عرضۀ افعال و اعمال به جناب احدیّت و رسوایی و دریده شدن پردۀ ستر که بر گناهان پنهانی است نباشد،جای آن دارد که انسان از قله کوه به زیر نیاید و در آبادی جا نکند و جز به وقت اضطرار نخورد و نیاشامد و به غیر زمان ترس از تلف شدن نخوابد و چنین بودند انبیا و اولیا و کسانی که عقبات آخرت را با چشم دل می دیدند،به کمترین لباس قناعت می کردند و در معاش از حدّ ضرورت تجاوز نمی نمودند،در هر نفس قیامت و اهوال آن را مشاهده می کردند به نحوی که گویا قیامت برپاست و خلایق نزد حقند و پروردگار از گفتار و کردارشان حساب می خواهد آن هم دقیق ترین حساب ! !