عرفان اسلامی جلد 12 صفحه 241

او با استفاده از یک فرصت مناسب خود را به حضرت موسی رسانید و همراه بنی اسرائیل از دریا عبور کرد.

و نیز گفته اند:

وقتی تصمیم بر قتل او گرفتند به کوهی متواری شد و از نظرها پنهان گشت (1).

معنای عرفانی تفویض

اشاره

تفویض امر،واگذاری تمام برنامه های اختیاری و غیر اختیاری به خداوند متعال است،به وجهی که از واگذار کننده سلب اختیار و نظر شود.

فرق توکّل با تفویض این است که توکّل بعد از وقوع سبب و تفویض در قبل و در بعد از سبب است،به این معنی که علت و سببی پیش می آید متوکّل به خدا توکّل می کند،تفویض واگذاری امور است به حق متعال بدون وجود علّت و سبب.

تفویض عین تسلیم و توکّل شعبه ای از تسلیم است،متوکّل در مقام توکّل نمی تواند از خود سلب اختیار کند،ولی مفوّض در تفویض از خود سلب اختیار می نماید.

مفوّض می گوید:

در دایرۀ قسمت ما نقطۀ تسلیمیم ***لطف آنچه تو اندیشی حکم آنچه تو فرمایی (2)

درجات تفویض

تفویض از توکّل به لحاظ معنی وسیع تر و از لحاظ اشاره لطیف تر و بر سه درجه است: