عرفان اسلامی جلد 12 صفحه 258

[ الْخَوْفُ رَقیبُ الْقَلْبِ وَ الرَّجاءُ شَفیعُ النَّفْسِ وَ مَنْ کانَ بِاللّهِ عارِفاً کانَ مِنَ اللّهِ خائِفاً،وَ هُما جَناحَا الْایمانِ،یَطیرُ بِهِمَا الْعَبْدُ الْمُحَقِّقُ الیٰ رِضْوانِ اللّهِ تَعالی،وَعَینا عَقْلِهِ یُبْصِرُ بِهِما الیٰ وَعْدِ اللّهِ تَعالی وَ وَعیدِهِ وَ الْخَوْفُ طالِعُ عَدْلِ اللّهِ بِاتِّقاءِ وَعیدِهِ،وَ الرَّجاءُ داعی فَضْلِ اللّهِ وَ هُوَ یُحْیِی الْقَلْبَ وَ الْخَوْفُ یُمیتُ النَّفْسَ ]

حقیقت خوف و رجا

مسئلۀ خوف و رجا که به فرمودۀ امام صادق علیه السلام برای هر انسان عابدی به منزلۀ دو بال پرواز است در جلد اوّل کتاب با تمام توابعش از طریق قرآن و روایات و دعاهای مأثوره به طور مشروح مورد بحث قرار گرفت بدین جهت فقط به ترجمۀ روایت اکتفا می شود.

ترس از مقام حق و یا از عذاب قیامت که معلول انواع گناهان است دیده بان دل و محافظ وجود از افعال و اعمال زشت است و امید و رجا نسبت به رحمت دوست شفیع نفس در پیشگاه حضرت حق است که هرچند آلودگی و گناهت زیاد باشد در صورت توبه به عرصۀ آمرزش می رسی که چیزی با کرم و عنایت یار برابر نیست.

حاصل این که چنانچه حق به وفور عفو و رحمت و شمول لطف و مکرمت که مشعر رجا و امید است موصوف می باشد،هم چنین بارگاه حریم او به جنود قهر