عرفان اسلامی جلد 12 صفحه 292

[ الصَّبْرُ یُظْهِرُ ما فی بَواطِنِ الْعِبادِ مِنَ النّورِ وَ الصَّفاءِ ]

حقیقت صبر

حضرت صادق علیه السلام در این فصل به یکی از مهم ترین مسائل روحی که ضامن حفظ فضایل و زحمات عبادی انسان در راه خدا است،یعنی صبر اشاره می فرمایند.

گرچه دشمنان اسلام و در رأس آنان استعمارگران پلید از صدها سال پیش سعی کردند مفهوم این واقعیت و بسیاری از واقعیّت ها را تغییر داده و از این راه ضربه های هولناک به پیکر اسلام و مسلمانان بزنند،ولی گمان نمی رود کسی که اندک تأمّل در آیات قرآن و روایات بنماید،معنای حقیقی این حقیقت بر او پوشیده بماند.

قرآن مجید صبر را در آیات مربوط به جهاد و عبادات و ترک محرّمات و هجوم مصایب و سختی ها استعمال کرده و آن را از مهمترین عوامل فلاح و پیروزی و علّت تحصیل تقوای الهی می داند.

بنابراین،صبر یعنی پایداری در راه خدا برای حفظ شخصیّت انسانی خویش و پایداری در برابر دشمنان برای تداوم فرهنگ الهی و ایستادگی در برابر تمایلات و شهوات غلط جهت حفظ حالات الهی و پایداری در هر کار مثبتی که به نفع انسان و خانواده و جامعۀ اوست و هم چنین به معنای تحمّل و خودداری در برابر آزار کم ظرفیّت ها مانند اقوام و دوستان و سایر مردم است،تا از این راه و به خصوص