عرفان اسلامی جلد 12 صفحه 293

عفو و گذشت از آنان جهت تأدیب ایشان و متخلّق شدنشان به اخلاق اولیای عاشقان.

باید گفت:ردّ پای صبر را در همۀ طاعات و عبادات و ترک گناهان و تحمّل شداید و مصایب که به خاطر رشد شخصیّت و شکوفایی استعدادها از جانب حضرت حق به انسان می رسد می توان دید.

کسی که صبر ندارد و از تحمّل روحی نسبت به طاعات و ترک محرمات و برخورد با شداید و مصایب بر کنار و عاری است،از عنایات دنیایی و آخرتی حضرت دوست بی بهره و محروم و از فیوضات ربانیه و نفحات الهیه ممنوع است.

صبر و مقاومت را در تمام زمینه های حیات باید از انبیا و ائمه علیهم السلام و اولیا آموخت که آن بزرگواران بهترین معلّم و راهنما در تمام امور،مخصوصاً در مسئلۀ صبرند.

در حدّی که این مختصر اجازه می دهد،صبر را از نظر قرآن و روایات و مباحث عرفانی مورد بررسی قرار می دهیم،باشد که از این منابع فیض الهی چنان که باید نصیبی عاید و واصل ما مهجوران شود و از این طریق به عنایات و الطاف خاصّه حضرت یار برسیم.

صبر در قرآن مجید

قرآن کریم می فرماید:

برای دست یافتن به روح تحمّل در برابر حوادث سخت و طوفان های شکننده درونی و برونی و مصایب کمرشکن و آنچه که برای دین و ایمان و شخصیّت شما ضرر دارد،از صبر و نماز کمک بخواهید،صبر و حوصله در برابر طاعات و عبادات و ترک محرمات و حوادث به تدریج در انسان حالتی قوی ایجاد می کند در حدّی که