کتابخانه بالقرآن

عرفان اسلامی جلد 12 صفحه 301

صفحه 301

غلام عالم ترکیب تا به کی باشی***طلسم را بشکن شاه عالم جان باش

به زیر بار طبیبان شهر نتوان رفت*** به درد خو کن و آسوده دل ز درمان باش

نظر به دامن گلچین نمی توان کردن*** به خار سر کن و فارغ ز سیر بستان باش

نصیب خضر خدا کرد آب حیوان را*** بگو سکندر ظلمت دویده حیران باش(1)

صبر در آیینۀ عرفان

اشاره

صبر بر سه نوع باشد:

اوّل: صبر عام و آن جنس نفس باشد بر سبیل تجلّد و اظهار ثبات در تحمّل،تا ظاهر حال او به نزدیک عاقلان و عموم مردمان مرضی باشد.

دوّم: صبر زهّاد و عبّاد و اهل تقوا و ارباب حلم از جهت توقع ثواب آخرت.

سیّم: صبر عارفان،چه بعضی از ایشان التذاذ یابند به مکروه از جهت تصور آن که معبود ایشان را به آن مکروه از دیگر بندگان خاص گردانیده و ملحوظ نظر او شده اند.

و علامت صبر حبس نفس است و استحکام درس و مداومت بر طلب انس و محافظت بر طاعات و استقصای در واجبات و صدق در معاملات و طول قیام در مجاهدات و اصلاح جنایات و ترک شکایات و فرو خوردن تلخی ها و روی ترش ناکردن.

و صبر آن است که فرق نکند میان حال نعمت و محنت و سکون نفس در بلا و بلا را به همت توان کشید.

باید اگر بلای کَونَین بر تو گمارند در آن آه نکنی و اگر محنت عالَمَین بر تو فرود

1- 1)- فروغی بسطامی.