عرفان اسلامی جلد 12 صفحه 320

[ الْحَیاءُ نورٌ جَوْهَرُهُ صَدْرُ الْایمانِ وَ تَفْسیرُهُ التَّثَبُّتُ عِنْدَ کُلِّ شَیْءٍ یُنْکِرُهُ التَّوْحیدُ وَ الْمَعْرِفَهُ،قالَ النَّبیُّ صلی الله علیه و آله:اَلْحَیاءُ مِنْ الْایمانِ وَ الْایمانُ بِالْحَیاءِ.وَ صاحِبُ الْحَیاءِ خَیْرٌ کُلُّهُ،وَ مَنْ حُرِمَ الحَیاءَ فَهُوَ شَرُّ کُلُّهُ وَ انْ تَعَبَّدَ وَ تَوَرَّعَ،وَ انَّ خُطْوَهً تَتَخَطَّاُ فی ساحاتِ هَیْبَهِ اللّهِ بِالحَیاءِ مِنْهُ الَیْهِ خَیرٌ مِنْ عِبادَهِ سَبْعینَ سَنَهً.وَ الْوَقاحَهُ صَدْرُ النِّفاقِ وَ صَدْرُ النِّفاقِ الْکُفْرُ.قالَ رَسولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله:اِذا لَمْ تَسْتَحِ فَاعْمَلْ ما شِئْتَ.اَیْ اذا فارَقْتَ الْحیاءَ فَکُلُّ ما عَمِلْتَ مِنْ خَیْرٍ وَ شَرٍّ فَاَنْتَ بِهِ مُعاقَبٌ ]

حیا ریشۀ ایمان

امام صادق علیه السلام در متن روایت باب حیا می فرماید:

حیا نوری است که جوهر آن نور و حقیقت ذاتش صدر ایمان است به این معنی که عمدۀ اجزای ایمان حیاست و ایمان کامل،معلول آن صفت معنوی و ملکوتی است.

معنای حیا توقّف در هر کاری است که منافی توحید و معرفت است،رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:

حیا از ایمان است و استحکام ایمان از حیاست.

هرکه صاحب حیا و آزرم است دارندۀ همۀ خوبی هاست،و هرکه از این حقیقت