عرفان اسلامی جلد 12 صفحه 341

طراز پیرهن زرکشم مبین چون شمع که سوزهاست نهانی درون پیرهنم

حقیقت عشق

در کتاب«عبهر العاشقین»آمده:

عشق،تخم فعل قدیم است در زمین دل،به آب صفای صفت بر لذّت اسرار آورده و عروق جانِ جان در شفافِ اصلی از صوافی صفت به وسایط فعل آب خورده،این شجر بیخ مِهر در گل آدم دارد و سر سوی آسمان قِدَم دارد، [ أَصْلُهٰا ثٰابِتٌ وَ فَرْعُهٰا فِی السَّمٰاءِ ] (1)همیشه بر دهد و در حرکات انفاس عشّاق ثمرهای الفت و محبّت و لذّت و حکمت دهد تا بدان بیاسایند (2).

گهی گریان،گهی خندان،گهی سوزان،گهی سازان باشند،گه جوهر طینت آدم را به آتش محبّت بسوزند،گه با ترنّم نوای ازل بسازند،گه در سکر،گه در صحو،گه در محو،گهی در قبض،گهی در بسط،گهی در خوف،گهی در رجا،گهی در فراق، گهی در وصال؛نه در فراقش منزلی،نه در وصالش محلّی،این چنین عاشقی را حق در این جهان،به مدارج عشق انسانی به معراج عشق رحمانی برساند (3).

جوهر اصلی که کلّ دل است در گِل دل همرنگ خود کند و نجوای عشق برآرد، بعد از تهذیب سلطان عشق در مسکن عشق خوش بنشیند،عقل طبیعی را با نفس حیوانی از زمین دل به زندان طبیعت به بند مجاهدۀ عشق برنهد و زمین [ وَ أَشْرَقَتِ الْأَرْضُ بِنُورِ رَبِّهٰا ] (4)در این جهان التباس به نور تجلّی طور قدرت منوّر و مصفّا

1- 1) -ریشه اش استوار و پا برجا و شاخه اش در آسمان است؛ابراهیم (14):24.
2- 2) -عبهر العاشقین:63.
3- 3) -عبهر العاشقین:76.
4- 4) -و زمین به نور پروردگارش روشن می شود؛زمر (39):69.