عرفان اسلامی جلد 12 صفحه 364

جناب او حق و بر هر چیزی قادر است و نیز می فرماید:

آیا کافی نیست پروردگار تو که بر هر چیزی گواه است ؟ به این معنی که حضرت او همه جا حاضر است و غیب و شهود برای او یکسان است.

در مقدمۀ این روایت لازم است دورنمایی از عظمت و استعداد و قدرت فکری و روحی و معنوی انسان از طریق آثار اسلامی و عرفانی و فلسفی که همه و همه به صورت قوه در انسان به ودیعت نهاده شده و با بندگی و عبادت به فعلیّت می رسد در اختیار بگذارم،آن گاه به توضیح روایت پرداخته تا موقعیّت انسان در خلقت و نقش عبادت در ظهور این موقعیّت روشن گردد.

انسان در کرسی آفرینش

اگر انسان را از دیدگاه حضرت ربّ که موجد و خالق اوست بنگرید،به جای دیدن یک نطفه و سیر تکاملی ظاهر آن که عبارت است از طفل و جوان و پیری که برای به دست آوردن چند لقمه نان و مقداری پوشاک و طول و عرضی برای مسکن و به چنگ آوردن اندکی مال و منال و مقام و جاه و عنوان و شهرت در حرکت است و پس از مدتی به خانۀ گور می رود و از او اسم و رسمی باقی نمی ماند،موجودی می بینید که بالقوّه،خلیفه اللّه،عین اللّه،ید اللّه،اذن اللّه،لایق کرامت،ظرف هدایت،جایگاه علوم مادی و معنوی،منبع الهام،تجلّی گاه انوار الهی،برتر از جن و ملک،نفس مطمئنه،راضیه،مرضیه،قابل مقام کشف و شهود،عرصه گاه اخلاق الهی،جلوه گاه فضایل،کاسب حقایق،چشمۀ برکت،مرکز حقیقت،جامع واقعیّت،مالک نفس،ضابط حدّ،مرغ باغ ملکوت،اهل بهشت،عابد،زاهد، پارسا،پرهیزکار،ایثارگر،شاهد،شهید،اصیل،شریف،صدّیق،سیّد،حَصور، عادل،رئوف،رحیم،حلیم،صبور،شکور،وقور،محسن،مستقیم،مؤمن، حکیم است.