- پیشگفتار 1
- فصل اوّل: مکّه مکرّمه 5
- گفتار اوّل: اسرار نامها 5
- 1. معانی لغوی مکه 5
- بخش اوّل: اسرار عرفانی حرم 5
- اشاره 7
- 2. اسرار نام های مکه 7
- (یک) مکه 9
- دو) بکّه 11
- سه) ام القری 14
- چهار) بلد 18
- پنج) وادٍ غیر ذی زرع 21
- شش) قریه تو 22
- هفت) دو قریه 23
- هشت) حرم 23
- نه) بُسّاسه 24
- ده) امّ رُحْم 24
- 1. حرمت و فضیلت 25
- الف) حرمت و فضیلت مکه در آیات 25
- گفتار دوّم: فضیلت و عظمت مکّه 25
- اشاره 25
- ب) حرمت و فضیلت مکه در روایات 33
- 2. نماز در مکه 42
- 3. روزه در مکه 44
- 6. تسبیح در مکه 51
- 7. مقام مجاورت مکه 53
- 9. بیماری در مکه، تحمل گرمای مکه 59
- 10. برداشتن مایه آزار از راه مردم 60
- 11. راه رفتن در مکه 61
- 12. وفات و دفن در مکه 61
- گفتار سوّم: اسرار حدود مکّه 67
- گفتار چهارم: ویژگی ها و احکام مکّه 73
- اشاره 73
- الف) ویژگیها واحکام مکه در قرآن 73
- اشاره 73
- 1. امنیّت 73
- 2. برکت 89
- 3. هدایت 92
- 4. رزق 94
- 5. شوق دلها به آن سو 95
- اشاره 96
- یک) محرمات حرم 96
- ب) ویژگی ها و احکام مکه در روایات 96
- اشاره 99
- دو) مکروهات حرم 100
- سه) مستحبات حرم 104
- چهار) سکونت ابراهیم علیه السلام و خانواده اش در مکه 105
- گفتار پنجم: آداب ورود به مکّه 109
- اشاره 109
- 1. با آرامش و بی تکبر 109
- 2. با پای برهنه 113
- 3. غسل 114
- 5. از بالا 115
- 4. احرام 115
- 6. صدقه دادن 116
- 1. صدقه دادن 118
- گفتار ششم: آداب خروج از مکّه 118
- اشاره 118
- 2. از پایین 119
- 3. نیت بازگشت 119
- اشاره 122
- 1. حرمت مسجدالحرام 122
- فصل دوّم: اسرار عرفانی مسجدالحرام 122
- یک) فضیلت و عظمت مسجدالحرام 123
- دو) فضیلت نماز در مسجدالحرام 128
- سه) مدفن انبیا 130
- چهار) تحریم ورود مشرکان 131
- پنج) بهترین مکان های مسجد 132
- 2. اسرار حدود مسجدالحرام 132
- 3. آداب ورود به مسجدالحرام 133
- فصل سوّم: اسرار عرفانی کعبه 136
- اشاره 136
- 1. شروع ساختن کعبه 137
- اشاره 142
- یک) کعبه 142
- 2. اسرار نام های کعبه 142
- دو) عتیق 144
- سه) بکّه 146
- چهار) بیت المعمور 147
- 3. اسرار عرفانی کعبه 148
- اشاره 148
- اشاره 150
- مسخ گنهکار 150
- یک) شکوه و عظمت کعبه 150
- کشتن بی ادب 151
- پایان حیات بشر 152
- دو) فضل و رحمت 153
- نابودی سپاه ابرهه 153
- اشاره 153
- برگزیده خدا 154
- آمرزش گناهان 155
- شفاعت زائر 156
- نخستین خانه 157
- گرامی ترین و محبوب ترین خانه ها 158
- آزمودن انسان ها 159
- تبرک به پرده کعبه 160
- مصافحه با خدا 163
- نگاه به کعبه 164
- توحید و اخلاص ناب 166
- خانه پاکان 168
- 4. ورود به کعبه 172
- فصل اوّل: جایگاه و اسرار حج 175
- 1. نامگذاری حج و حکمت ها 175
- بخش دوّم: اسرار عرفانی مناسک و مواقف حج 175
- 2. حج و پیامبران 182
- اشاره 182
- حج آدم علیه السلام 182
- حج دیگر پیامبران 184
- 3. جایگاه حج 185
- اشاره 185
- الف) وراثت بهشت 186
- ب) جهاد ضعیفان 188
- ج) انفاق برای حج 189
- د) برتری حج 191
- و) بازار آخرت 193
- ه) رهبانیت شرعی 193
- اشاره 195
- 4. جایگاه حج گزار 195
- الف) میهمان خدا (ضیف اللَّه) 196
- ب) باریافته خدا (وفد اللَّه) 197
- ج) در ضمان الهی (ضمان اللَّه) 198
- د) یاری خدا (عون اللَّه) 200
- ه) دعای مستجاب 201
- و) گناه نوشته نمی شود 202
- ح) جانشین حاجی 203
- ز) مرگ در راه حج 203
- ط) حج نیابتی 204
- ی) حج گزار پیاده 205
- ک) تارک حج 206
- اشاره 207
- الف) ولایت 207
- 5. شرایط پذیرش حج 207
- ب) اخلاص 212
- ج) مال حلال 214
- 6. حکمتها و آثار حج 215
- اشاره 215
- الف) تندرستی 216
- ب) رزق فراوان 217
- ج) پاکی و بهشت 219
- د) شفاعت 222
- ه) نور 223
- 7. اسرار عرفانی حج 226
- اشاره 226
- باطن جهان 227
- باطن انسان 230
- باطن قرآن 233
- اشاره 237
- باطن شریعت 237
- الف) فرار 238
- ب) بصیرت 239
- ج) حجیج 243
- د) زاد سفر 245
- ه) تجرید 246
- و) توکل 248
- ز) تسلیم و رضا 251
- ح) توبه 252
- سرّ وجوب حج 258
- فصل دوّم: سر وجوب، شرائط، فوریت و نیابت حج 258
- سرّ شرایط وجوب حجّ 260
- سرّ بلوغ 260
- سرّ حرّیت 263
- سرّ عقل 263
- سرّ استطاعت 264
- سرّ اسلام 264
- سرّ فوریت حج 265
- سرّ نیابت در حج 265
- اشاره 267
- فصل سوّم: اسرار عرفانی احرام 267
- یک) تحریم انسان بر اشیا براساس اسم عزیز 269
- اسرار احرام 269
- سه) دوری از معاصی 270
- دو) شهود و فنا 270
- چهار) حرمت کعبه 271
- پنج) ناودان قلب 272
- هفت) جذبه 273
- شش) مقام تنزیه 273
- هشت) حضور 275
- نه) تشبیه خدا 275
- ده) سفر معنوی 276
- یک) کندن لباس معصیت 278
- اسرار میقات 278
- دو) زیارت خدا 280
- اشاره 283
- اسرار نیت 283
- یک) هجرت باطنی و اخلاص 283
- اسرار واجبات احرام 283
- دو) قصد تحول 284
- یک) پاسخ به دعوت خدا 285
- اسرار تلبیه 285
- دو) سکوت معصیت 288
- سه) هماهنگی با ابراهیم 289
- چهار) الگوی زندگی 291
- پنج) ذوب گناه 292
- شش) زمزمه هستی 293
- اسرار لباس احرام 297
- الف) اسرار کندن لباس 297
- اشاره 297
- ب) اسرار پوشیدن لباس 301
- اسرار مستحبات احرام 303
- اشاره 303
- سرّ غسل احرام 304
- یک) غسل توبه 304
- اشاره 304
- دو) غسل طهارت 308
- سرّ نماز احرام 309
- اسرار مکروهات احرام 310
- اسرار محرمات احرام 311
- یک) قلب زائر صید خدا 311
- اشاره 311
- سه) سایه و ذوب نگاه 314
- دو) آینه و سرمه زینت 314
- پنج) تجربه برادری 315
- چهار) کندن درخت و اصلاح زمین 315
- شش) رحمت و آشتی 316
- هفت) شراب لم یزلی 316
- فصل چهارم: اسرار عرفانی طواف 317
- اشاره 317
- اسرار طواف 319
- 1. تشبّه به فرشتگان 319
- 2. طواف قلب 323
- 3. طهارت از شهود غیر 325
- 4. طواف معنا 326
- 5. طواف قرب و انس 327
- 6. حدیث شمع و پروانه 328
- 7. هفت شهر عشق 329
- اشاره 329
- الف) بطون سبعه 331
- ب) لطایف سبعه 333
- ج) اطوار سبعه 334
- 1. سنگ بهشتی 337
- اسرار حجرالأسود 337
- 2. حضور در بهشت 338
- 3. علت سیاهی 339
- 4. سنگ میثاق 341
- اشاره 350
- اسرار ملتزم 350
- یک) نهر بهشتی 350
- دو) بخشش به شرط اقرار 351
- سه) نگاه خدا 352
- اشاره 354
- اسرار حطیم 354
- یک) امامت جبرئیل 354
- دو) توبه آدم 355
- سرّ مقام، نشانه خدا 356
- سرّ حجر اسماعیل، مقام نیاز 359
- سرّ مقام جبرئیل، درمان دردها 360
- سرّ مستجار، دریای غفران 361
- سرّ رکن یمانی 362
- اشاره 362
- یک) محل ملائک 363
- دو) آستانه بهشت 364
- فصل پنجم: اسرار عرفانی نماز طواف 366
- اشاره 366
- 1. نماز نیاز 367
- 2. نماز حضور 371
- 3. نماز وصال و فنا 374
- 4. نماز ولایت 376
- اشاره 378
- فصل ششم: اسرار عرفانی سعی و تقصیر 378
- 1. طهارت درونی 381
- اسرار باطنی سعی 381
- اشاره 381
- 2. شفاعت فرشتگان 382
- 3. محبوب خدا 384
- 4. سعی ابراهیم علیه السلام 385
- اوصاف ابراهیم 385
- اشاره 385
- 5. امید هاجر 391
- 6. سرّ هروله 393
- 7. هفت سیر 395
- لطیفه دوم: سیر میان صفا و مروت 395
- اشاره 395
- لطیفه اول: سیر میان عالم ظاهر و باطن 395
- لطیفه سوم: سیر میان دو قوس 396
- لطیفه چهارم: سیر از خدا به سوی خدا 397
- لطیفه پنجم: سیر میان جمال و جلال 397
- لطیفه هفتم: تردد میان خوف و رجا 398
- لطیفه ششم: سیر میان دنیا و آخرت 398
- سرّ سنگ صفا و مروه 401
- اشاره 401
- یک) سنگ و بیم 401
- دو) سنگ و حیات 402
- سه) سنگ و جمال و جلال 402
- چهار) سنگ و تسبیح 403
- سرّ آغاز کردن از صفا 404
- اشاره 406
- اسرار زمزم 406
- یک) بخشش گناهان 407
- دو) درمان دردها 408
- سرّ تقصیر 409
- اشاره 412
- فصل هفتم: اسرار عرفانی عرفات 412
- سرّ ترویه 415
- یک) موقف معرفت و بصیرت 416
- اسرار عرفات 416
- دو) وادی شور و عشق 419
- سه) عرصات قیامت 422
- چهار) سرزمین قرب و دعا 427
- سرّ عصر عرفات 429
- فصل هشتم: اسرار عرفانی مشعر 431
- اشاره 431
- 1. شمیم رحمت 433
- 2. توشه تقوا 435
- اسرار منی 439
- فصل نهم: اسرار عرفانی منی، رمی، قربانی و حلق 439
- اشاره 439
- یک) یاد خدا 440
- دو) رضای حق 442
- اسرار رمی 445
- اشاره 445
- یک) راندن شیطان 446
- دو) ذخیره نور 448
- اسرار قربانی 449
- اشاره 449
- یک) تقوا و اخلاص 451
- دو) ذبح نفس 454
- اسرار حلق 455
- سرّ وداع 457
- سرّ مسجد خیف 457
- سرّ ختم حج به مدینه منوره 462
- فصل اوّل: فضائل مدینه منّوره 462
- بخش سوّم: مدینه منّوره 462
- سرّ نامهای مدینه منوره 464
- یک) محبوب نبی صلی الله علیه و آله 465
- شهر مدینه منوره 465
- دو) شهر قرآن 467
- سه) وادی پاکی 469
- فصل دوم: فضائل مسجد النبی صلی الله علیه و آله 471
- اشاره 471
- یک) دیدار پیامبر صلی الله علیه و آله 473
- دو) شفاعت رسول خدا صلی الله علیه و آله 476
- فصل سوم: فضائل بقیع 478
- اشاره 478
- کتابنامه 481
پیشگفتار
حج، بریدن از خلق و رویکردی به سوی حق است؛ سفر از خلق به حق و دور شدن از غیر خدا، انسان با رفتن به حج مزه ای از ملکوت می چشد. او خموشی است که به بارگاه نور بهجت و سرور راه یافته است، حج گزار بسوی خدا فرار می کند. سلوک حج منازل و مقاماتی دارد که دیدار حق، اوج آن است؛ حج راه رستگاری و فوز عظیم است.
هر عبادتی مخصوص کاری است، اما حج تنها عبادتی است که تمام عبادتها را در برمی گیرد. در حج نماز، استغفار و زهد معنا می شود. فلسفه اشک در حج نمودار می گردد. راز و نیاز با خدا، نجوا و همنشینی با او در کنار خانه اش به اوج می رسد. زائر چون ستاره ای درخشان در آسمان تاریکی ها می درخشد و نامش در دفتر خدا ثبت می شود. انسانی که به حج می رود، میهمان خداست و خدا از او میزبانی می کند. زیارت خانه خدا، جمع کردن سنگریزه ها، رفتن به عرفات، ورود به صحرای مشعر، گام نهادن در سرزمین پررمز و راز منا و گردش به دور خانه یار، همه و همه غذاهایی است که خدای سبحان بر سر سفره خود نهاده است تا باریافتگان ملکوت از آن بهره بگیرند.
حکمت عبودیت در حج به کمال می رسد؛ حج عفو گنهکاران است، حج آزمون انسان هاست، حج نشانه عظمت بی پایان الهی است، دین خدا با حج زنده است، تجدید خاطره با رسول خدا صلی الله علیه و آله، سرزمین وحی و اهل بیت عصمت در حج شکل می گیرد، حج ذکر خداست. حج بازار خداست و حاجی در این بازار با خدا معامله می کند و از او مزد