راه روشن: ترجمه المحجه البیضاء فی تهذیب الحیاء جلد 2 صفحه 259

بنابراین خود او نفس خویش را در معرض اضطرار قرار داده است.

3-در تهیّۀ توشۀ راه توسعه دهد

(1) و به انفاق و بخشش خوش دل باشد،بی آن که اسراف کند و یا بر خود سخت گیرد،بلکه میانه روی را برگزیند.مقصود از اسراف استفاده از غذاهای لذیذ و رفاه طلبی و تنعّم به شیوۀ ارباب ناز و نعمت است،و گرنه کثرت بذل و بخشش اسراف نیست چنان که گفته اند:در اسراف خیری نیست همچنان که در امر خیر اسراف نیست،و بذل توشه در راه حجّ انفاق در راه خداست و یک درهم آن ثواب هفتصد درهم را دارد.پیامبر(صلی الله علیه و آله)فرموده است:«حجّ مقبول را پاداشی جز بهشت نیست.»عرض کردند ای پیامبر خدا!چه چیزی سبب قبولی حجّ است؟فرمود:

«به نرمی سخن گفتن و طعام دادن.» (1)می گویم:در الفقیه آمده که پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله)فرموده است:«از بزرگواری آدمی است که چون به سفر رود توشه اش را نیکو کند»؛«علیّ بن الحسین(علیه السلام)هنگامی که برای حجّ یا عمره به مکّه سفر می کرد پاکیزه ترین خوراکیها از قبیل بادام،شکر و سویق ترش و شیرین را توشۀ سفر خود می کرد.» (2)امام صادق(علیه السلام)فرموده است:«هنگامی که به سفر می روید سفره ای ترتیب دهید و آن را آراسته کنید.»در روایتی آمده که«این عمل در زیارت امام حسین(علیه السلام)مکروه است.» (3)

4-ترک رفث و فسوق و جدال،

(2)که قرآن بدان گویاست.رفث اسم جامعی است برای هر سخن لغو و فحش و ناسزا،و عشقبازی با زنان و شوخی با آنان و گفتگو پیرامون جماع و مقدّمات آن را نیز شامل می شود زیرا این ها انسان را به جماعی که در آن هنگام بر او حرام است تحریک می کند و انگیزۀ حرام حرام است.فسوق نیز واژه ای است کلّی که

1- (5) صحیح مسلم،ج 4،ص 107(صدور حدیث)؛مستدرک حاکم،ج 1،ص 483(ذیل حدیث)؛ مسند احمد،ج 3،ص 325 و 334(تمام حدیث).
2- (6) همان مأخذ،ص 227،باب الزّاد فی السفر.
3- (7) همان مأخذ،ص 226،باب اتخاذ السفره فی السفر و باب السفر الذی یکره فیها اتخاذ السفره.