راه روشن: ترجمه المحجه البیضاء فی تهذیب الحیاء جلد 3 صفحه 190

سؤالی کرده و آن حضرت نیز چنین گفته است.» (1)در روایت صحیح از امام صادق(علیه السلام)قریب به این مضمون رسیده است. (2)و از اسحاق بن عمار به نقل از امام موسی کاظم(علیه السلام)رسیده که می گوید:«از آن حضرت دربارۀ مردی پرسیدم که از کسی مالی طلب دارد.بدهکار از ترس این که مبادا مالش را قرض ندهد،مبلغی به عنوان ربح به او می دهد و مال را از او بدون هیچ شرطی می گیرد؛امام(علیه السلام)فرمود:تا وقتی که مشروط به دادن ربح نکرده است،اشکالی ندارد.» (3)

بیع سلم و شرائط آن

اشاره

(1)غزالی گوید:«عقد سوّم،بیع سلم است و بازرگان در این عقد باید ده شرط را رعایت کند.» می گویم:بلکه نه شرط را باید رعایت کند.

غزالی می گوید:«شرط اول،آن است که اصل مال مورد معامله از روی علم به مثل

و مانند آن،معلوم باشد

(2) تا اگر در موقع معین تسلیم نشد.طرف مقابل بتواند به قیمت آن مال مراجعه کند.بنابراین اگر یک مشت درهم بدون شمارش را در برابر یک کرّ گندم بدهد بنا به یکی از دو قول صحیح نیست.

دوّم،آن است که رأس المال مورد معامله را در مجلس عقد پیش از این که مجلس

به هم بخورد،تسلیم کنند.

(3)بنابراین اگر پیش از دریافت مال طرفین از هم جدا شوند بیع سلم فسخ می شود.

سوّم،آن که مال مورد بیع سلم،از چیزهایی باشد که تعریف اوصاف آن ممکن

باشد،

(4)مانند حبوبات،حیوانات،مواد معدنی،پنبه و ابریشم،لبنیّات،و کالاهای عطاری و

1- (19) کافی،ج 5،ص 205،شمارۀ 10 و 7؛من لا یحضره الفقیه،ص 386.
2- (20) کافی،ج 5،ص 205،شمارۀ 10 و 7؛من لا یحضره الفقیه،ص 386.
3- (21) من لا یحضره الفقیه،ص 386،شمارۀ 37.