راه روشن: ترجمه المحجه البیضاء فی تهذیب الحیاء جلد 3 صفحه 232

شمرده شده اند به دلیل شمول تنفّر بر همۀ آنها،بنابراین خوردن این نوع از حیوانات مکروه است.کراهت خوردن این قبیل حیوانات برای نجس بودن آنها نیست،زیرا صحیح آن است که این ها با مردن نجس نمی شوند.و امّا حیوانات خوردنی،وقتی که با شرط شرعی ذبح شود باز هم تمام اجزای بدن آنها حلال نیست بلکه بعضی از اجزای آن مانند خون و سرگین و هر چه که حکم به نجاست آن شده نیز حرام است،بلکه خوردن هر نجاستی به طور مطلق حرام است لیکن در ذات اشیای غیر از حیوانات،شیء نجس وجود ندارد.

اما از روییدنی ها،فقط مسکرات آنها-غیر از آنچه مثل بنگ باعث زوال عقل می شود و مست کننده نیست-حرام است،زیرا نجاست مسکر تأکیدی بر نهی از آن است به دلیل آن که امکان زیاده روی در آن وجود دارد.و هرگاه جزئی از نجاست جامد (مانند بنگ)و یا قطره ای از نجاست مایع(مانند شراب)در خورش و یا خوراک و یا روغنی بیفتد،خوردن تمام آن حرام است؛اما استفادۀ دیگری غیر از خوردن حرام نیست،بنابراین از روغن نجس برای روشنایی و همچنین روغن کاری کشتیها و چرب کردن حیوانات و دیگر چیزها می توان استفاده کرد.این بود مجموعۀ چیزهایی که به خاطر صفت و خصوصیتی در ذات خود حرام می باشد.

بخش دوم:

(1)مالی که به سبب اشکالی که در مورد اثبات مالکیت آن وجود دارد حرام است و دراین باره بحث دامنه داری شده است از این رو می گوییم:در اختیار گرفتن مال یا از روی اختیار شخص تملّک کننده است و یا بدون اختیار وی،مانند ارث و آنچه در اختیار اوست،یا آن که مالکی ندارد مانند دست یافتن انسان به معدن و یا آن که دارای مالک است؛و آنچه از مالکی گرفته می شود یا به زور و قهر گرفته می شود و یا به رضایت دو طرف.آنچه از روی قهر و جبر گرفته می شود،یا برای آن است که حق نگهداری مالک از بین رفته است،مانند غنایم جنگی و یا به خاطر آن است که استحقاق داشته تا به جبر بگیرند،مانند زکات و نفقات واجبه نسبت به کسانی که نمی دهند که باید