راه روشن: ترجمه المحجه البیضاء فی تهذیب الحیاء جلد 5 صفحه 202

خورانیده می شوند و از چرک جراحتها و زرد آب زخمها نوشانده می شوند و سزاوار نیست عذاب آخرت و دردهای آن از نظر بنده پنهان بماند،زیرا احساس ترس را برمی انگیزد و هرکس به بیماری و خواری و بلا و کمی مال گرفتار نشود عذاب آخرت را از یاد ببرد و آن عذاب در نفسش مجسّم نشود و بر قلب وی غلبه نکند ازاین رو سزاوار است که بنده در زحمت یا مشاهدۀ بلا باشد و سزاوارترین بلایی که او را به زحمت می اندازد بلای گرسنگی است زیرا در آن به غیر از یاد کردن عذاب آخرت پنج فایدۀ مهمّ هست،و یکی از عللی که موجب شد بلا به انبیا و اولیا و نیکان به ترتیب درجات نیکی آنها اختصاص یابد همین است،از این روست که چون به یوسف(علیه السلام)گفته شد،چرا گرسنه می مانی با آن که گنجهای زمین در اختیار توست؟فرمود:می ترسم سیر شوم و گرسنه را از یاد ببرم.بنابراین یاد آوردن گرسنگان و محتاجان یکی از فایده های گرسنگی است زیرا این یادآوری انسان را به ترحّم و غذا دادن و مهربانی به خلق خدا فرا می خواند و انسان سیر از درد گرسنه بی خبر است.

فایدۀ پنجم،این فایده از بزرگترین فایده هاست و آن شکستن میل به تمام

معصیتها و مسلّط شدن بر نفس امّاره است،

(1)زیرا سرچشمۀ تمام گناهان شهوتها و نیروهاست و ناگزیر اساس نیروها و شهوتها غذاهاست،پس کاستن از غذاها هر نیرو و شهوتی را ضعیف می کند،و تمام سعادتها در این است که انسان بر نفس خود مسلّط باشد و تمام بدبختیها در این است که نفس بر او مسلّط شود،و چنان که بر چهار پای چموش جز با گرسنگی دادن و لاغر کردن آن مسلّط نمی شوی و چون سیر شود نیرو بگیرد و سرکش شود و چموشی کند،نفس نیز چنین است.

به یکی از انسانها گفته شد:تو را چه شده است که با پیر شدن به بدنت نمی رسی و بدنت شکسته شده است؟گفت:برای این که زود دچار غرور و کبر می شود،و علنی فساد می کند،می ترسم نسبت به من چموش شود و مرا به هلاکت افکند،اگر آن را به سختیها وادار کنم محبوب تر است نزد من که مرا