راه روشن: ترجمه المحجه البیضاء فی تهذیب الحیاء جلد 5 صفحه 243

«نگاه اول به نفع تو و نگاه دوم به ضرر توست.» (1)علاء بن زیاد گوید:چشمت را به چادر زن ندوز،زیرا نگاه کردن در دل شهوت می کارد،و کمتر اتفاق می افتد که انسان در آمد و رفتهایش چشمش به زنان و کودکان نیفتد و هرگاه زیبایی او در نظرش بیاید طبیعت انسان می خواهد که دوباره نگاه کند.در اینجا سزاوار است به خود تلقین کند که این نگاه دوباره عین نادانی است زیرا اگر نگاه کند و او را زیبا بیابد شهوت بجنبد و چون از رسیدن به او عاجز است تنها حسرت و افسوس برایش می ماند،و اگر بار دوّم نگاه کرد و او را زشت یافت از آن لذت نمی برد و گناهکار نیز هست زیرا قصد لذّت بردن کرده.پس کاری کرده است که او را آزرده ساخته است.لذا هر دو حالتش از معصیت و رنج و افسوس خالی نیست،و هرگاه چشم را حفظ کند بسیاری از آفتها از دلش دور شود و اگر چشمانش اشتباه کند و بتواند شهوت را مهار کند موجب کمال قدرت و توفیق است.

از ابو بکر بن عبد الله مزنی روایت شده که قصّابی به کنیز یکی از همسایگانش سخت دلبسته بود.پس خاندان کنیز او را به روستای دیگری برای کاری فرستادند.قصّاب در پی او رفت و از او تقاضای کار ناشایست کرد.

کنیز گفت:ای مرد کاری انجام نده چه من به تو بیشتر علاقه دارم ولی از خدا می ترسم.قصّاب گفت:تو از خدا می ترسی و من نترسم؟پس توبه کرد و برگشت در راه عطشی به او رسید که نزدیک بود جان دهد.ناگاه پیک یکی از پیامبران بنی اسرائیل به او رسید و پرسید:تو را چه شده است؟گفت تشنه ام گفت:بیا تا خدا را بخوانیم تا ابری بر ما سایه افکند و وارد روستا شویم،قصاب