راه روشن: ترجمه المحجه البیضاء فی تهذیب الحیاء جلد 5 صفحه 336

نکوهش کننده خود آن عیب را نداشته باشد و مقصودش تنها جدا کردن حق از باطل بر اساس گفتار خدا و رسول باشد؛ولی اگر در اظهار آن عیب هدف دینی نداشته باشد.بر اساس مقصود فاسد خود مؤاخذه می شود اگر چه درست باشد (عیب در طرف باشد).

از امام صادق(علیه السلام)روایت شده:«غیبت،گفتن عیب برادر دینی است که خدا آن عیب را پوشانده است،امّا عیب آشکار مانند شتابزدگی و تندی غیبت نیست.» و در خبر دیگر آمده است«غیبت،گفتن عیبی از عیبهای برادر دینی است که خودش انجام نداده است. (1)و چیزی را که خدا بر او پوشانده است و حدّی بر او اقامه نشده است منتشر سازد.» (2)بعضی از علمای ما(شیعه)گفته اند که حرام بودن غیبت اختصاص به معتقدان به حق دارد(موحّدان شیعه)زیرا دلایل حکم غیبت شامل گمراهان (پیروان دیگر ادیان و مشرکان)نمی شود چون حکم در غیبت مربوط به مؤمنان یا برادران ایمانی است بنابراین شامل کسانی نمی شود که به دین حق معتقد نیستند.

توضیح دربارۀ منحصر نبودن غیبت به زبان

(1)باید بدانی نقل عیب(دیگران)با زبان از این رو حرام است که با زبان عیب برادرت را به دیگران می فهمانی و او را به صفتی معرّفی می کنی که از آن بیزار است.بنابراین کنایه گفتن نیز مانند تصریح کردن به عیب است و کردار همانند گفتار است و نیز اظهار عیب با و رمز و نوشتن و حرکت و هر عملی که عیب شخص را ظاهر سازد غیبت و حرام است و از این قبیل است گفتار عایشه: