- مقدمه ناشر 1
- شرایط مقدماتی تحقق مکتب فلسفی حکمت متعالیه 4
- اشاره 4
- مقدمه نویسنده 4
- برهان صدیقین 8
- اشاره 8
- 1- ادعای برهان 9
- 2- تفاوت علت حقیقی با علت مُعِدّه 11
- 3- اصل برهان 13
- اشاره 13
- خصوصیات «عین وجود» 16
- اشاره 18
- 4- هویّت تعلّقی معلول 18
- دلایل هویت تعلقی معلول 21
- مثالی برای هویت تعلقی معلول 22
- معلول؛ «نمود» است و نه «بود» 23
- رابطه اشیاء مادی با همدیگر، اِعدادی یا حقیقی؟ 24
- پدیده هایی که هم علت اند و هم معلول 25
- 5- فرق نزول با سقوط 27
- 6 - نامحسوس ولی موجود 29
- 7 - وحدت ذات خداوند با صفات خود 31
- 8 - فرق جامع با مجموع 33
- 9 - آفات غفلت از هویت تعلقی خود 35
- اشاره 35
- چگونه منکر، معروف و معروف، منکر می شود 36
- 10- هماهنگی تشریع با تکوین 37
- 11- خداوند وجود اشیاء را می دهد و نه خاصیت آن ها را 39
- اشاره 41
- 12- حیات و علم موجودات 41
- پلی به سوی عرفان 42
- سیر از تشکیک وجود به وحدت شخصی وجود 43
- حرکت جوهری 47
- اشاره 47
- مقدمه 48
- ادّعای حرکت جوهری 49
- سابقه تاریخی بحث حرکت 50
- کیفیّت ادراک حرکت 53
- تقدم و تأخر، ذاتی حرکت است 55
- شخصیّت حرکت 55
- معنی جوهر و عرض 56
- تابعیّت عَرَض از جوهر 57
- نتیجه حرکت 59
- هدف حرکت 60
- برهان اوّل در اثبات حرکت جوهری 62
- حرکت جوهری راعقل می فهمد 66
- برهان دوم در اثبات حرکت جوهری 69
- حرکت ذاتی عالم، حرکتی است یکنواخت 72
- زمانِ زمین و زمانِ انسان 72
- شبهه بقاء موضوع 75
- جواب شبهه بقاء موضوع 76
- اثبات ذات قیّوم خداوند 79
- اثبات معاد به معنای عام 80
- اشاره 80
- نظر امام خمینی«رحمه الله علیه» در مورد معاد جسمانی 85
- روشن شدن شخصیّت زمان به عنوان بُعد چهارم مادّه 88
- حل مشکل حدوث و قِدَم 90
- اشاره 90
- مبنای قوای قلب 91
- حل مشکل ربط متغیر به ثابت 92
- حرکت جوهری عامل تکامل عالَم ماده 95
- چگونگی ظهور حرکت جوهری 97
- علّت تنوّع پدیده ها در عالم مادّه 99
- عالم مادّه، بستر ایجاد نفس 100
- ریشه حرکت در نفس 102
- مبنای اخلاق در منظر حرکت جوهری 103
- موضوع انتقال تخت ملکه سبأ و حرکت جوهری 104
- جهان در منظر حرکت جوهری و در منظر عرفان 105
- منابع 110
بسم الله الرحمن الرحیم
فیلسوفان الهی هرکدام برای اثبات وجود خداوند براهینی را مطرح نموده اند که هر برهان بنا به زاویه ای که بر وجود لایزال حضرت حق می گشاید، علاوه بر اثبات وجود خداوند، ما را متوجه نحوه ای از حضور خاص حضرت حق در هستی می کند و برهان صدّیقین از جهت نکته دوم، یعنی توجه به کمالات عالیه حضرت حق، یکی از بهترین براهین است و ملاصدرا«رحمه الله علیه» آن فیلسوف الهی به نحوی که در ذیل ملاحظه خواهید کرد، طراح آن است.
برای راحت تر آموختن این برهان، مباحث برهان صدیقین را به صورت شماره بندی شده در 12 بند به قرار زیر مطرح می نماییم:
1- ادعای برهان
این برهان مدّعی است برای اثبات وجود خداوند نیاز به هیچ مقدمه ای نیست و می توان از خود خدا، متوجه خدا شد و به همین دلیل این برهان، صدیقین نامیده شده است، چرا که صدیقین یعنی آن عده از مؤمنین که برای ارتباط با خدا از هیچ واسطه ای استفاده نکرده و از آثار خدا متوجه