سیری در عرفان عملی اسلام صفحه 114

و با تمسک به احادیثی مانند این و زیر پا نهادن معارف قطعی دین خدا، عبادات واجب را ترک کرده اند و با جمع شدن در حلقه های ذکر، به جای پرداختن به ذکر حقیقی، با خواندن اشعار عاشقانه و ترسیم جمال معشوق، مرض های قلبی مریدان و شهوات پنهان آنها را تحریک می کنند و گمان می کنند که این گونه اعمال، عبادت خداست.

آیا این سخن خداوند را نشنیده اند که فرمود: «گمراهان از شاعران پیروی می کنند»،(1)

همچنین این کلام را که: «ما به او شعر تعلیم ننموده ایم و برای او شایسته نیست»؟(2)

3. ثمرات ذکر خدا

اشاره

امام علی علیه السلام هنگام خواندن آیۀ شریفۀ «مردانی که هیچ تجارت و خرید و فروشی آنان را از یاد خدا غافل نمی سازد»(3)

فضائل و نتایجی برای ذکر خدا بیان فرمود که عبارت است از:

الف. آماده شدن قلب

خدای متعال ذکر را صیقل دل ها قرار داده است. دل ها به این وسیله پس از کری، شنوا و پس از کوری، بینا و پس از سرکشی و عناد، رام و فرمانبر می شوند. و پیوسته برای خدای - که نعمت هایش بی پایان و گران قدر است - در هر پاره ای از زمان و در زمان هایی که رشتۀ انبیا موقتاً گسسته است، بندگانی است که در اندیشۀ آنها راز می گوید و در نهان

1- . «وَالشُّعَرَاءُ یَتَّبِعُهُمُ الْغَاوُونَ»؛ سورۀ شعرا، آیۀ 224.
2- . «وَمَا عَلَّمْنَاهُ الشِّعْرَ وَمَا یَنبَغِی لَهُ»؛ سورۀ یس، آیۀ 69.
3- . «رِجَالٌ لَّا تُلْهِیهِمْ تِجَارَهٌ وَلَا بَیْعٌ عَن ذِکْرِ اللهِ وَإِقَامِ الصَّلَاهِ وَإِیتَاءِ الزَّکَاهِ یَخَافُونَ یَوْمًا تَتَقَلَّبُ فِیهِ الْقُلُوبُ وَالْأَبْصَارُ»؛ سورۀ نور، آیۀ 37.