- پیش گفتار 1
- 1. نیاز به عرفان 3
- 3. راه های کسب معرفت 5
- 4. عرفان نظری 8
- 6. تفاوت عرفان عملی و اخلاق 9
- 7. جایگاه عرفان عملی 10
- 8. عارف کیست؟ 16
- 1. معنای سیر و سلوک 19
- 2. راه های سیر و سلوک 22
- 1. منشأ عرفان 27
- 1. معرفت حق 44
- 2. انسان و معرفت 47
- 3. عشق به حق 49
- 4. آثار عشق حق 52
- 5. عشق حقیقی و مجازی 55
- 7. رجعت به حق (لقاء الله) 59
- 8. یقین و مراتب آن 64
- 9. فناء فی الله 66
- 10. بقاء بالله 70
- 1. نقش نبوت در تحصیل معرفت 73
- 2. ولایت و نبوت 74
- 4. نقش ولایت ائمه علیهم السلام در کمال انسان 80
- 7. شرایط استاد 88
- 5. نیاز به استاد در سلوک الی الله 101
- 9. دوری از مرشدهای دروغین 104
- 10. نسخۀ طبیب روحانی 106
- اشاره 110
- 2. ذکر خدا 113
- 3. ثمرات ذکر خدا 114
- اشاره 114
- الف. آماده شدن قلب 114
- ب. مطیع شدن قلب 116
- ج. نورانیت قلب 117
- ه- . یقین 118
- 4. شرایط ذکر و ذاکر 119
- و. آرامش قلب 119
- الف. اهمیت نماز 121
- 5. نماز بهترین ذکر خدا 121
- ب. مقدمات نماز 122
- ج. توجه به حالات ائمه علیهم السلام در نماز 125
- د. حضور قلب 126
- ه- . اعمال نماز 132
- اشاره 143
- الف. نفس اماره 143
- 1. مراتب نفس 143
- ب. نفس لوامه 144
- ج. نفس مطمئنّه 145
- 2. تزکیۀ نفس 148
- 3. راه تزکیه 149
- 4. معنای ریاضت 151
- 5. ریاضت های مشروع 152
- 7. شرایط لازم در سلوک 159
- اشاره 159
- الف. مشارطه 160
- ب. مراقبه 161
- د. معاقبه 164
- ج. محاسبه 164
- ه- . مجاهده 165
- و. معاتبه 166
- اشاره 168
- الف. معنای توبه 169
- اشاره 169
- مقامات عارفان 169
- 1. توبه 169
- ب. شرایط توبه 170
- د. مراتب توبه 173
- ه- . پذیرش توبه 174
- 2. ورع 175
- الف. معنای ورع 175
- ب. درجات ورع 176
- الف. معنای زهد 177
- 3. زهد 177
- ب. ستایش زهد 179
- ج. درجات زهد 180
- 4. فقر 183
- الف. معنای فقر 183
- ب. اختلاف فقرا 183
- ج. فقر و روایات 184
- الف. معنای صبر 188
- 5. صبر 188
- ب. مراتب صبر 190
- ج. فضیلت صبر 191
- د. راه تحصیل صبر 192
- 6. توکل 194
- الف. معنای توکل 194
- ب. فضیلت توکل 195
- ج. درجات توکل 196
- الف. معنای رضا 198
- 7. رضا 198
- ب. فضیلت رضا 199
- اشاره 202
- حالات عارفان 202
- 1. محبت 202
- اشاره 202
- الف. محبت در قرآن و روایات 204
- ب. خداوند متعال، تنها محبوب حقیقی 205
- اشاره 208
- ب. انواع خوف 209
- الف. معنای خوف 209
- ج. درجات خوف 211
- د. فضیلت خوف 212
- و. انواع رجا 214
- ه- . معنای رجا 214
- ز. فضیلت رجا 216
- 3. شوق 217
- معنای شوق 217
- 4. انس و اطمینان 220
- الف. انس 220
- اشاره 223
- الف. مشاهدۀ قلبی در دنیا 223
- ب. مشاهدۀ قلبی در آخرت 224
- 6. یقین 227
- الف. معنای یقین 227
- ج. نشانه های اهل یقین 228
- د. مراتب یقین 231
بهشت تقسیم کنند، نعمت های آن برای آنها تلخ می شود. این ساعتی است که در آن خدا را معصیت کرده است. سپس برای او خزانۀ دیگری گشوده می شود و آن را خالی می یابد و در آن، چیز خوشحال کننده یا ناراحت کننده نمی یابد و این ساعتی است که در آن خوابیده و یا مشغول کارهای مباح دنیایی شده است و او از بی نتیجه ماندن عمر متأسف می شود؛ زیرا می توانست آن را پر از حسناتی کند که قابل وصف نیست. و این همان حقیقتی است که خداوند دربارۀ آن فرموده: «آن، روز مغبون شدن است»(1)،(2)
ب. مراقبه
یعنی مراقبت از اعمال و حالات نفس تا نفس به امور پست دنیایی مشغول نشود و به هوس رانی نپردازد. بعد از مشارطۀ با نفس، سالک باید مراقب باشد تا نفس از مسیر حق منحرف نشود؛ زیرا اگر نفس به حال خود رها شود، طغیان نموده، به بیراهه می رود.
انسان باید توجه داشته باشد که خداوند در هر حال مراقب اعمال و نیات اوست؛ لذا شایسته است از او غافل نباشد و مراقب نیت و عمل خود باشد. قرآن در این باره می فرماید:
همانا خداوند مراقب شماست.(3)
1- . «ذَلِک یَوْمُ التَّغَابُنِ»؛ سورۀ تغابن، آیۀ 9.
2- . حلّی، عده الداعی، ص103.
3- . «إِنَّ اللهَ کَانَ عَلَیْکُمْ رَقِیبًا»؛ سورۀ نساء، آیۀ 1.