سیری در عرفان عملی اسلام صفحه 176

معلوم نیست و نهایت آن پرهیز از هر چیزی است که قلب را از خدا غافل می کند.(1)

اهل ورع و تقوا کسی است که مرتکب معصیت نمی شود و از انجام امور ناشایست دوری می کند. انجام حسنات و ریاضت نفس، بدون پرهیز از معاصی موجب کمال انسان نمی شود؛ زیرا کسی که عبادتی را انجام می دهد، در واقع بنای خیری را ساخته و چون مرتکب معصیت می شود، گویا همان بنا را ویران می کند؛ پس بنای معرفت زمانی به کمال می رسد و انسان را به قرب خدا می رساند که اطاعت همراه با ترک معصیت باشد و تقوا همراه با ورع باشد و این بزرگ ترین وسیلۀ نجات و تنها نردبان سعادت انسان است.

امام باقر علیه السلام فرمود:

از شیعیان ما نیست، کسی که اهل تقوا و اطاعت خدا نباشد؛ پس از خدا پروا کنید و برای رسیدن به نعمت هایی که در نزد خداست، او را عبادت نمایید؛ که بین خدا و هیچ کس خویشاوندی نیست. پسندیده ترین بندگان در نزد خدا باتقواترین و داناترین آنها به اطاعت خداست.(2)

ب. درجات ورع

برای ورع چند درجه بیان شده است:(3)

ورع اهل عبادت: دوری از اعمالی است که در شریعت الهی حرام دانسته شده و ارتکاب آن موجب فاسق شدن در دنیا و عذاب آخرت می شود.

ورع صالحین: این گروه علاوه بر پرهیز از محرمات، از اموری که احتمال حرام بودن آن وجود دارد نیز پرهیز می کنند.

1- . ابونصر سراج، اللمع، صص49 و 50.
2- . صدوق، صفات الشیعه، ص12.
3- . نراقی، جامع السعادات، ج2، ص180.