سیری در عرفان عملی اسلام صفحه 177

ورع صدیقین: این گروه از هر عملی که برای خدا نباشد پرهیز می کنند و به غیر از خشنودی خدا و نیت تقوا و عبادت، عملی را انجام نمی دهند؛ هر چند آن عمل حلال باشد و ترس از وقوع در حرام و شبهه نیز در آن نباشد.

صدیقین با فهم حقیقت توحید، شهوات را زیر پا می گذارند و مقصد آنها فقط خدای متعال است و هرچه را در جهت قرب خدا نباشد، بر خود حرام می کنند. خداوند می فرماید:

بگو الله، و دیگران را رها کن.(1)

امام صادق علیه السلام فرمود:

تقوا سه وجه دارد: تقوا به جهت ترس از آتش و عذاب، و آن ترک حرام و تقوای عام است؛ و تقوای از خدا، و آن ترک شبهات است تا چه رسد به محرمات، و آن تقوای خاص است؛ و تقوای برای خدا، و آن ترک حلال است، تا چه رسد به شبهات.(2)

اوقات خوش آن بود که با دوست به سر رفت ***باقی همه بی حاصلی و بی خبری بود

هر گنج سعادت که خدا داد به حافظ***از یمن دعای شب و ورد سحری بود

حافظ، دیوان، غزلیات، ص136

3. زهد

الف. معنای زهد

زهد یعنی روی گردانیدن از چیزی.(3) زهد ضد محبت دنیا، و بی رغبتی در آن است.

1- . «قُلِ اللهُ ثُمَّ ذَرْهُمْ»، سورۀ انعام، آیۀ 91.
2- . مجلسی، بحار الانوار، ج67، ص100.
3- . سجادی، فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات عرفانی، ص437.