- پیش گفتار 1
- 1. نیاز به عرفان 3
- 3. راه های کسب معرفت 5
- 4. عرفان نظری 8
- 6. تفاوت عرفان عملی و اخلاق 9
- 7. جایگاه عرفان عملی 10
- 8. عارف کیست؟ 16
- 1. معنای سیر و سلوک 19
- 2. راه های سیر و سلوک 22
- 1. منشأ عرفان 27
- 1. معرفت حق 44
- 2. انسان و معرفت 47
- 3. عشق به حق 49
- 4. آثار عشق حق 52
- 5. عشق حقیقی و مجازی 55
- 7. رجعت به حق (لقاء الله) 59
- 8. یقین و مراتب آن 64
- 9. فناء فی الله 66
- 10. بقاء بالله 70
- 1. نقش نبوت در تحصیل معرفت 73
- 2. ولایت و نبوت 74
- 4. نقش ولایت ائمه علیهم السلام در کمال انسان 80
- 7. شرایط استاد 88
- 5. نیاز به استاد در سلوک الی الله 101
- 9. دوری از مرشدهای دروغین 104
- 10. نسخۀ طبیب روحانی 106
- اشاره 110
- 2. ذکر خدا 113
- 3. ثمرات ذکر خدا 114
- اشاره 114
- الف. آماده شدن قلب 114
- ب. مطیع شدن قلب 116
- ج. نورانیت قلب 117
- ه- . یقین 118
- و. آرامش قلب 119
- 4. شرایط ذکر و ذاکر 119
- الف. اهمیت نماز 121
- 5. نماز بهترین ذکر خدا 121
- ب. مقدمات نماز 122
- ج. توجه به حالات ائمه علیهم السلام در نماز 125
- د. حضور قلب 126
- ه- . اعمال نماز 132
- اشاره 143
- الف. نفس اماره 143
- 1. مراتب نفس 143
- ب. نفس لوامه 144
- ج. نفس مطمئنّه 145
- 2. تزکیۀ نفس 148
- 3. راه تزکیه 149
- 4. معنای ریاضت 151
- 5. ریاضت های مشروع 152
- 7. شرایط لازم در سلوک 159
- اشاره 159
- الف. مشارطه 160
- ب. مراقبه 161
- د. معاقبه 164
- ج. محاسبه 164
- ه- . مجاهده 165
- و. معاتبه 166
- اشاره 168
- مقامات عارفان 169
- اشاره 169
- 1. توبه 169
- الف. معنای توبه 169
- ب. شرایط توبه 170
- د. مراتب توبه 173
- ه- . پذیرش توبه 174
- 2. ورع 175
- الف. معنای ورع 175
- ب. درجات ورع 176
- الف. معنای زهد 177
- 3. زهد 177
- ب. ستایش زهد 179
- ج. درجات زهد 180
- ب. اختلاف فقرا 183
- الف. معنای فقر 183
- 4. فقر 183
- ج. فقر و روایات 184
- الف. معنای صبر 188
- 5. صبر 188
- ب. مراتب صبر 190
- ج. فضیلت صبر 191
- د. راه تحصیل صبر 192
- 6. توکل 194
- الف. معنای توکل 194
- ب. فضیلت توکل 195
- ج. درجات توکل 196
- الف. معنای رضا 198
- 7. رضا 198
- ب. فضیلت رضا 199
- حالات عارفان 202
- اشاره 202
- 1. محبت 202
- اشاره 202
- الف. محبت در قرآن و روایات 204
- ب. خداوند متعال، تنها محبوب حقیقی 205
- اشاره 208
- ب. انواع خوف 209
- الف. معنای خوف 209
- ج. درجات خوف 211
- د. فضیلت خوف 212
- ه- . معنای رجا 214
- و. انواع رجا 214
- ز. فضیلت رجا 216
- 3. شوق 217
- معنای شوق 217
- 4. انس و اطمینان 220
- الف. انس 220
- اشاره 223
- الف. مشاهدۀ قلبی در دنیا 223
- ب. مشاهدۀ قلبی در آخرت 224
- 6. یقین 227
- الف. معنای یقین 227
- ج. نشانه های اهل یقین 228
- د. مراتب یقین 231
ردیف مقربان الهی جای می گیرد و به او نزدیک می شود. خداوند متعال بسیاری از درجات خیرات را در صبر و پایداری قرار داده است و در بسیاری از آیات قرآن، صبر کنندگان را ستایش نموده است:
و ما آنان را امامانی قرار دادیم که به امر ما هدایت می کنند، هنگامی که صبر پیشه نمودند.(1)
همانا صابران را به بهتر از آنچه عمل کرده اند پاداش خواهیم داد.(2)
صبر پیشه کنید، همانا خدا با صابران است.(3)
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود:
صبر نصف ایمان است.(4)
امام باقر علیه السلام فرمود:
بهشت با سختی ها و صبر پیچیده شده است؛ پس هرکس بر سختی های دنیا صبر کند، وارد بهشت می شود و دوزخ پیچیده به لذت ها و شهوت هاست؛ پس هرکس نفس خود را مشغول لذت ها و شهوت های دنیا کند، وارد دوزخ می شود.(5)
د. راه تحصیل صبر
راه تحصیل صبر و پایداری، تقویت انگیزۀ دینی و تضعیف انگیزه های نفسانی است و این مسئلۀ مهم از چند راه به دست می آید:
1- . «وَجَعَلْنَا مِنْهُمْ أَئِمَّهً یَهْدُونَ بِأَمْرِنَا لَمَّا صَبَرُواوَکَانُوا بِآیَاتِنَا یُوقِنُونَ»؛ سورۀ سجده، آیۀ 24.
2- . «وَلَنَجْزِیَنَّ الَّذِینَ صَبَرُواْ أَجْرَهُم بِأَحْسَنِ مَا کَانُواْ یَعْمَلُونَ»؛ سورۀ نحل، آیۀ 96.
3- . «وَاصْبِرُواْ إِنَّ اللّهَ مَعَ الصَّابِرِینَ»؛ سورۀ انفال، آیۀ 46.
4- . نوری، مستدرک الوسائل، ج2، ص425.
5- . کلینی، الکافی، ج3، ص89.