سیری در عرفان عملی اسلام صفحه 194

مؤمنان را به اعمالی مانند روزه گرفتن و دوری از لذت ها و شهوات افراطی امر نموده تا در قلب آنها صفت تقوا ایجاد شود و با روحی بزرگ، وسوسه های شیطانی را از خود دفع کنند و در افق معنویت پرواز نمایند.

خدای تعالی می فرماید:

بر شما روزه نوشته شده، چنان که بر امت های قبل از شما نوشته شده بود، به آن امید که شما اهل تقوا شوید.(1)

رشتۀ صبرم به مقراض غمت ببریده شد***همچنان در آتش مهر تو سوزانم چو شمع

گر کمیت اشک گلگونم نبودی گرم رو ***کی شدی روشن به گیتی راز پنهانم چو شمع

حافظ، دیوان، غزلیات، ص390

6. توکل

الف. معنای توکل

توکل آن است که بدن را در اطاعت خدا قرار دهی و دل را به خدا بسپاری و به آنچه که خدا به تو داده، اطمینان کنی؛ پس اگر به تو عطا نمود، شکر کنی و اگر نداد، راضی باشی و صبر نمایی.(2)

کسی که دارای صفت توکل است، همۀ امور خود را به خدا واگذار می کند و از هر قدرتی غیر او بیزاری می جوید و فقط بر قدرت لایزال الهی اعتماد می کند. این