سیری در عرفان عملی اسلام صفحه 202

و چون قاتل بر سینۀ مبارک آن حضرت نشست و خواست سر از بدن مبارکش جدا کند و ملاقات پروردگار خویش را نزدیک دید، خندۀ جانانه ای کرد و فرمود: «آیا مرا می کشی و نمی دانی من کیستم؟».(1) در این هنگام فرشتگان آسمان به خروش آمدند و از صبر آن حضرت تعجب نمودند و خداوند آن حضرت را مخاطب ساخت:(2) «ای نفس مطمئن، بازگرد به سوی خدای خود، در حالی که راضی و پسندیده شده ای؛ پس در بندگانم داخل شو و در بهشت من در آی».(3)

حالات عارفان

اشاره

چنان که بیان شد، حالات معنوی موهبتی است غیبی از جانب خداوند که با عنایت حق تعالی شامل حال او می شود. پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود:

برای پروردگار شما در روزگارتان عنایاتی است؛ خود را در معرض بهره بردن از آن قراردهید.(4)

این حالات عبارتند از: محبت و قرب، خوف و رجا، شوق، انس و اطمینان، مشاهده و یقین.(5)

1. محبت

اشاره

محبت یعنی دوستی و مهرورزی. در نزد عارفان نهایت محبت، غلیان دل در

1- . همان.
2- . همان، ص98.
3- . «یَا أَیَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّهُ ارْجِعِی إِلَی رَبِّک رَاضِیَهً مَّرْضِیَّهً فَادْخُلِی فی عِبَادِی وَادْخُلِی جَنَّتِی»؛ سورۀ فجر، آیات 27-30.
4- . صدوق، الامالی، ص206.
5- . ابونصرسراج، اللمع، صص57-76.