سیری در عرفان عملی اسلام صفحه 216

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود:

احمق ترین مردم کسی است که از خواسته های نفسانی خود پیروی کند و دراین حال ازخداوند آرزوی بهشت داشته باشد.(1)

شخصی به امام صادق علیه السلام عرض نمود: «گروهی ازدوستان شما خود را آلوده به گناهان می کنند و می گویند: ما امیدوار هستیم». امام علیه السلام فرمود: «دروغ می گویند. اینها ازدوستان ما نیستند. اینها گروهی هستند که آرزوهای باطل برآنها مسلّط شده؛ زیرا هر گاه کسی امیدوار به چیزی باشد، برای آن عمل می کند و هر کس از چیزی بترسد، از آن فرار می کند».(2)

همچنین آن حضرت علیه السلام فرمود:

مؤمن به ایمان صحیح نمی رسد، مگر آنگاه که از خدا بترسد و به او امیدوار باشد و هیچ کس در حال خوف و رجا نیست، مگر اینکه برای رسیدن به آنچه بدان امیدوار است، عمل کند و از آنچه می ترسد، فرار نماید.(3)

ز. فضیلت رجا

رجا یا امیدواری به فضل و رحمت الهی از مقامات سالکان و حالات جویندگان حقیقت است و هنگامی تبدیل به مقام می شود که در قلب سالک، مستمر و دائمی شود و اگر ناپایدار و زودگذر باشد، آن را «حال» می گویند. تمام صفات قلب به همین نحوه به مقام یا حال تقسیم می شود.(4)

1- . مجلسی، بحار الانوار، ج89، ص250.
2- . کلینی، الکافی، ج2، ص68.
3- . همان، ص71.
4- . فیض، المحجه البیضاء، ج7، ص249.