سیری در عرفان عملی اسلام صفحه 22

اینها طالب حق را از راهزنان محافظت می کند تا بتواند با یاد خدا به سوی او حرکت کند و به وصال او نائل آید.(1)

وظیفۀ سالک: بر سالک لازم است بعد از معرفت عقائد حقه، در باب توحید و نبوت و ولایت امامان معصوم علیهم السلام و شناخت احکام و فروعات دین، به مجاهدۀ با نفس اقدام کند تا با دفع رذائل اخلاقی و عمل به شریعت الهی و با توسل به ائمۀ معصومین علیهم السلام و متابعت از اولیای حق و با انجام نمازهای واجب و مستحب و مشغول نمودن قلب به ذکر خدا، به جایی برسد که یاد خدا همۀ قلب او را فراگیرد.

حضرت علی علیه السلام در دعای کمیل از خداوند تقاضا می کند:

خدایا ... از تو می خواهم اوقات شب و روز مرا به یاد خود آباد کنی و به خدمتت متصل گردانی و اعمال مرا قبول کنی تا کردار و گفتارم یک جهت و خالص برای تو باشد و احوالم تا ابد به خدمت تو صرف شود ... و دل مرا با محبتت خاضع کن.(2)

2. راه های سیر و سلوک

الف. راه اهل ریاضت: این روش کسانی است که در زدودن اخلاق زشت و پاک سازی نفس و پیراسته ساختن دل و صیقل دادن روح و کوشش در آنچه که مربوط به عمارت باطن است، راه ریاضت کشیدن را پیشنهاد می کنند و این روش، «روش ابرار و نیکان» نام دارد.(3)

1- . صدرالدین شیرازی، کسر اصنام الجاهلیه، ص225.
2- . سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ص226.
3- . عبدالصمد همدانی، بحر المعارف، ص174. مولا عبدالصمد همدانی از پرچمداران علم، فقیهی محقق، محدثی حکیم و عقیده شناس، متبحر در رشته های گوناگون علمی، زاهدی پیراسته و عارفی خوش مشرب و نیکو طریقه بوده است. از آثار او کتاب بحر المعارف است که اثری دینی، علمی، اخلاقی، فلسفی و عرفانی است. او در بیان حال خود می گوید: «ز کعبه عاقبت امر به سوی دیر شدم هزار شکر که من عاقبت به خیر شدم» وی در حملۀ وهابی ها به کربلا در سال 1216 به شهادت رسید. امینی، شهیدان راه فضیلت، ج3، صص422 و 423.