سیری در عرفان عملی اسلام صفحه 27

فصل سوم: رابطۀ دین و عرفان

1. منشأ عرفان

دربارۀ منشأ پیدایش تصوف و عرفان دیدگاه های مختلفی وجود دارد. بررسی این دیدگاه ها و نیز اطلاع از راه های انحرافی و عرفان های دروغین سالک را کمک می کند تا از سقوط در بدعت ها محفوظ بماند و راه معرفت حق را از راه کسانی که عرفان را وسیله ای برای تسلط بر قوای نفسانی یا اهداف دنیایی قرار داده اند باز شناسد.

به دیگر سخن، کسی که عرفان را برای نزدیکی به خداوند متعال برگزیده است، لازم است بداند به کدام روش عرفانی در اسلام توصیه شده و کدام روش دور از صواب و حقیقت و ساختۀ بدعت گذاران است. درباره منشأ عرفان دو نظر عمده وجود دارد:

الف. بعضی از محققان اروپایی منشأ عرفان و تصوف را خارج از اسلام می دانند و معتقدند تصوف ریشه در اعتقادات غیر اسلامی دارد. «تالوک» از محققان اروپایی می گوید: «منشأ عمده تصوف، در آیین مجوسیت است و حتی بعضی از مشایخ تصوف مجوسی بوده اند».(1)