سیری در عرفان عملی اسلام صفحه 74

بگو من بشری هستم مانند شما، اما به من وحی می شود. همانا خدای شما خدایی یکتا است؛ پس هر کس امیدوار ملاقات پرورگار خویش است باید عمل صالح انجام دهد و در عبادت پروردگارش هیچ کس را شریک قرار ندهد.(1)

2. ولایت و نبوت

اهل معرفت گفته اند: نبوت خبر دادن از حقایق الهی است که آن حقایق، معرفت ذات حق تعالی و اسماء و صفات و احکام آن را شامل می شود و آن بر دو قسم است: نبوت تعریف و نبوت تشریع. قسم اول، خبر دادن از معرفت ذات و اسماء و صفات الهی است و قسم دوم، شامل همۀ قسم اول و تبلیغ احکام و ادب نمودن خلق به اخلاق شایسته و تعلیم حکمت و اقدام به تدبیر امور است. اما ولایت آن است که چون عبد فنای خود را درک کرد، قائم به حق تعالی می شود و خداوند سرپرستی او را به عهده می گیرد تا او را به نهایت درجات قرب و تمکین می ر ساند(2) تا جایی که ارادۀ او را در هستی نافذ قرار می دهد و این نفوذ اراده در انبیا به صورت معجزه و در اولیا به صورت کرامت ظاهر می شود. عالی ترین درجۀ ولایت، ولایت مطلقۀ الهیه است.

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و ائمۀ معصومین علیهم السلام دارای این مقام هستند و خداوند در ازل این مقام را به آنان عنایت نموده و تا ابد باقی است؛(3)

به این جهت، اینان انسان کامل و الگوی انسانیت اند و همۀ معارف بشری به آنها منتهی می شود و هر

کمالی از آنها سرچشمه می گیرد و به دیگران می رسد؛ زیرا آنها خلق اول و برترین مخلوقات خدا هستند.

1- . «قُلْ إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِّثْلُکُمْ یُوحَی إِلَیَّ أَنَّمَا إِلَهُکُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ فَمَن کَانَ یَرْجُو لِقَاء رَبِّهِ فَلْیَعْمَلْ عَمَلًا صَالِحًا وَلَا یُشْرِکْ بِعِبَادَهِ رَبِّهِ أَحَدًا»؛ سورۀ کهف، آیۀ 110.
2- . آملی، جامع الاسرار، ص379.
3- . عبدالصمد همدانی، بحر المعارف، ج2، ص402.