- پیش گفتار 1
- 1. نیاز به عرفان 3
- 3. راه های کسب معرفت 5
- 4. عرفان نظری 8
- 6. تفاوت عرفان عملی و اخلاق 9
- 7. جایگاه عرفان عملی 10
- 8. عارف کیست؟ 16
- 1. معنای سیر و سلوک 19
- 2. راه های سیر و سلوک 22
- 1. منشأ عرفان 27
- 1. معرفت حق 44
- 2. انسان و معرفت 47
- 3. عشق به حق 49
- 4. آثار عشق حق 52
- 5. عشق حقیقی و مجازی 55
- 7. رجعت به حق (لقاء الله) 59
- 8. یقین و مراتب آن 64
- 9. فناء فی الله 66
- 10. بقاء بالله 70
- 1. نقش نبوت در تحصیل معرفت 73
- 2. ولایت و نبوت 74
- 4. نقش ولایت ائمه علیهم السلام در کمال انسان 80
- 7. شرایط استاد 88
- 5. نیاز به استاد در سلوک الی الله 101
- 9. دوری از مرشدهای دروغین 104
- 10. نسخۀ طبیب روحانی 106
- اشاره 110
- 2. ذکر خدا 113
- اشاره 114
- الف. آماده شدن قلب 114
- 3. ثمرات ذکر خدا 114
- ب. مطیع شدن قلب 116
- ج. نورانیت قلب 117
- ه- . یقین 118
- 4. شرایط ذکر و ذاکر 119
- و. آرامش قلب 119
- الف. اهمیت نماز 121
- 5. نماز بهترین ذکر خدا 121
- ب. مقدمات نماز 122
- ج. توجه به حالات ائمه علیهم السلام در نماز 125
- د. حضور قلب 126
- ه- . اعمال نماز 132
- اشاره 143
- الف. نفس اماره 143
- 1. مراتب نفس 143
- ب. نفس لوامه 144
- ج. نفس مطمئنّه 145
- 2. تزکیۀ نفس 148
- 3. راه تزکیه 149
- 4. معنای ریاضت 151
- 5. ریاضت های مشروع 152
- اشاره 159
- 7. شرایط لازم در سلوک 159
- الف. مشارطه 160
- ب. مراقبه 161
- د. معاقبه 164
- ج. محاسبه 164
- ه- . مجاهده 165
- و. معاتبه 166
- اشاره 168
- الف. معنای توبه 169
- 1. توبه 169
- اشاره 169
- مقامات عارفان 169
- ب. شرایط توبه 170
- د. مراتب توبه 173
- ه- . پذیرش توبه 174
- 2. ورع 175
- الف. معنای ورع 175
- ب. درجات ورع 176
- 3. زهد 177
- الف. معنای زهد 177
- ب. ستایش زهد 179
- ج. درجات زهد 180
- 4. فقر 183
- الف. معنای فقر 183
- ب. اختلاف فقرا 183
- ج. فقر و روایات 184
- 5. صبر 188
- الف. معنای صبر 188
- ب. مراتب صبر 190
- ج. فضیلت صبر 191
- د. راه تحصیل صبر 192
- 6. توکل 194
- الف. معنای توکل 194
- ب. فضیلت توکل 195
- ج. درجات توکل 196
- الف. معنای رضا 198
- 7. رضا 198
- ب. فضیلت رضا 199
- حالات عارفان 202
- 1. محبت 202
- اشاره 202
- اشاره 202
- الف. محبت در قرآن و روایات 204
- ب. خداوند متعال، تنها محبوب حقیقی 205
- اشاره 208
- ب. انواع خوف 209
- الف. معنای خوف 209
- ج. درجات خوف 211
- د. فضیلت خوف 212
- ه- . معنای رجا 214
- و. انواع رجا 214
- ز. فضیلت رجا 216
- معنای شوق 217
- 3. شوق 217
- 4. انس و اطمینان 220
- الف. انس 220
- اشاره 223
- الف. مشاهدۀ قلبی در دنیا 223
- ب. مشاهدۀ قلبی در آخرت 224
- 6. یقین 227
- الف. معنای یقین 227
- ج. نشانه های اهل یقین 228
- د. مراتب یقین 231
بلکه هزار سال ریاضت و مجاهده است».(1)
بسیاری از اهل معرفت پس از سال ها ریاضت به وصال یکی از دوستان خدا رسیده ا ند و به مدد انفاس قدسی او، به مقام توحید واصل شده اند و کمال سعادت خود را به دست آورده اند.
فیض قدس سره می فرماید:
هر طالب حقیقی که خداوند به او ارادۀ خیر نماید، برای او استادی که از راه [رسیدن به حق] آگاه است، قرار می دهد تا تربیت او را در راه حقّ بر عهده گیرد؛ وگرنه راه برای او طولانی می شود و کارش دشوار می شود و در این راه گام هایش می لرزد و هرچه تلاش کند، نمی تواند عادت های [ناپسند] خود را ترک کند.(2)
دیدم به خواب دوش که به دستم پیاله بود***تعبیر رفت و کار به دول-ت حواله بود
چل سال رنج و غصه کشیدیم و ع---اقبت***تدبیر ما به دست شراب دو ساله بود
حافظ، دیوان، غزلیات، ص221
7. شرایط استاد
انسان موجودی زیاده خواه است که اگر نفس او به معنای واقعی تربیت نشده باشد، با انواع حیله ها در مقام جلب منافع به سوی خود و صید کردن دیگران است. چه بسا افرادی که بدون برخورداری از صلاحیت علمی و اخلاقی، به انگیزه های باطل، مردم را به سوی خود دعوت می کنند و با ادعاهای بی اساس و استفاده از بعضی کارهای خارق العاده، افراد ساده لوح را جذب خود کرده، از این راه برای خود نان و نامی به دست می آورند.
1- . فیض، عین الیقین، ج1، ص103.
2- . هیئت تحریریۀ شمس الشموس، عطش، صص١٣٩ و ١4٠.