مراتب توحید الهی در حکمت متعالیه و اثرپذیری از قرآن و سنت صفحه 155

فثبت انّ نور الانوار مجرّد عمّا سواء و لاینضمّ الیه شیء ما... فنور الانوار حیاته و علمه بذاته لا یزید علی ذاته.(1)

عبارت وی، در ذاتی بودن صفات واجب نسبت به ذات، صراحت دارد. او بیان می کند که ذات نورالانوار از هر گونه ضمیمه و انضمامِ غیر به او منزه است، و علم و حیات او همان ذات اوست و چیزی زاید بر ذات او نیست.

5- دیدگاه حکمت متعالیه

دیدگاه غالب فلاسفه و حکما، یعنی عینیت صفات با ذات، همراه با ترقی و پیشرفت فلسفه اسلامی به سیر خود ادامه می داد و روز به روز بر غنای این نظریه از جهت استحکام افزوده می شد، تا این که حکمت متعالیه که میوه رشدیافته فلسفه اسلامی به شمار می آید، بروز و ظهور یافت. هم زمان با رشد و تعالی حکمت متعالیه، بر کمال نظریه عینیت نیز افزوده شده است. این نظریه در چارچوب حکمت متعالیه و بر اساس اصول و قواعد آن، به عنوان تنها نظریه مقبول و تبیین کننده رابطه ذات و صفات مستدل گردیده است. جهت روشن شدن محل نزاع و هم چنین تبیین درست مسئله از نگاه حکمت متعالیه، بیان چند مسئله لازم و ضروری به نظر می رسد. ابتدا به اقسام صفات از نظر صدرائیان پرداخته تا در نهایت مشخص شود که کدام قسم از صفات، محل نزاع بوده و از نظر حکمت متعالیه، نظریه عینیت درباره آن ها جاری می گردد.(2)