- پیش گفتار 3
- فصل اول: کلیات 5
- 1. بیان مسئله 5
- 2. اهمیت موضوع 5
- اشاره 5
- 3. اهداف تحقیق 8
- 4. پرسش های پژوهش 8
- 5. پیشینه تحقیق 9
- ب) یاد = ذکر 11
- اشاره 11
- 6. مفهوم شناسی 11
- الف) تربیت 11
- د) مراتب ذکر و یاد خدا 13
- ج) تفاوت ذکر با علم و خاطر 13
- اشاره 13
- یک _ ذکر لفظی 14
- دو _ ذکر معنوی 16
- سه _ ذکر قلبی 17
- چهار _ ذکر عملی و یاد خدا در همه حال (رفتار و عملکرد) 19
- پنج _ یاد خدا هنگام معصیت 20
- اشاره 22
- فصل دوم: عوامل تقویت و تضعیف یاد خدا 22
- اشاره 22
- الف) شناخت خدا و توجه به خویشتن 22
- 1. عوامل تقویت یاد خدا 22
- ب) تحصیل محبت و یادآوری نعمت های الهی 25
- ج) مواظبت بر عمل 26
- ه_) سختی و مصیبت 28
- د) پالایش دل 28
- و) نقش عبادت در نهادینه سازی یاد خدا 29
- 2. عوامل تضعیف یاد خدا 32
- اشاره 32
- الف) پیروی از شیطان 32
- ب) پیروی از شهوات 33
- ج) دنیادوستی 34
- د) دوستی با منحرفان 37
- فصل سوم: آثار و برکات یاد خدا 38
- 1. آثار فردی یاد خدا 38
- اشاره 38
- اشاره 38
- آثار سلامت قلب 39
- اشاره 39
- الف) سلامت قلب 39
- یک _ آرامش دل 39
- اشاره 39
- اشاره 41
- دوم _ گذشته تاریک 41
- اول _ آینده تاریک و مبهم 41
- پنجم _ قدرنشناسی 42
- ششم _ بدگمانی ها و خیال های پوچ 42
- سوم _ ضعف در برابر عوامل مخالف 42
- چهارم _ احساس پوچی 42
- هفتم _ دوستی دنیا 43
- هشتم _ وحشت از مرگ 43
- سه _ شفای دل 44
- دو _ حیات دل 44
- ب) ایجاد بصیرت 45
- ج) تقویت ایمان 46
- ه_) وارستگی از لذت های مادی 47
- د) خودیابی 47
- و) دوری از نفاق 48
- ز) توفیق ترک گناه 49
- ط) افزودن بر منزلت 52
- ح) استقامت ورزی 52
- ی) غلبه بر نگرانی ها 53
- ک) زمینه سازی توبه 54
- ل) جلب نظر الهی و نصرت او 55
- م) قرب خدا 57
- 2. آثار خانوادگی یاد خدا 58
- اشاره 58
- الف) دوری اعضای خانواده از رفتارهای ناپسند 59
- ج) پیدایش محیط معنوی 60
- ب) پایبندی به ارزش های اخلاقی 60
- د) برقراری صفا و صمیمیت 61
- ه_) مشارکت در حل مشکلات 62
- و) تربیت فرزندان مؤمن 63
- 3. آثار اجتماعی یاد خدا 64
- اشاره 64
- الف) احساس مسئولیت در قبال وظایف اجتماعی 65
- ب) دفع بلا از جامعه 67
- ج) یاری و امداد الهی 68
- اشاره 69
- د) انواع امداد های الهی 69
- الف) رهایی از مرگ با صاعقه 69
- 4. آثار اخروی یاد خدا 69
- ب) رهایی از تشنگی سکرات مرگ 70
- د) رهایی و نجات از سختی های قبر 72
- ج) عامل مهربانی ملک الموت 72
- ه_) آمرزش گناه و افزایش ثواب 73
- و) سنگینی میزان اعمال 74
- ز) رهایی از دوزخ 75
- ح) ورود به بهشت 76
- ط) آباد کردن بهشت 77
- ی) علوّ درجات 78
- 1. پیامدهای فردی فراموشی یاد خدا 79
- اشاره 79
- اشاره 79
- الف) سنگ دلی 79
- فصل چهارم: آثار غفلت از یاد خدا 79
- ب) تسلط شیطان 82
- ج) زندگی تنگ در دنیا و کوری در قیامت 83
- د) مردودی در آزمون الهی و گرفتار شدن به عذاب 85
- ه_) خودفراموشی 86
- و) عادی شدن گناه و موفق نشدن به توبه 87
- ز) مرگ دل 88
- ح) حسرت در قیامت 89
- ط) ورود به جهنم 90
- الف) پیدایش بزهکاری و رشد انحراف های اجتماعی 91
- 2. پیامدهای اجتماعی غفلت از یاد خدا 91
- اشاره 91
- ب) سست شدن بنیاد خانواده 92
- ج) تجاوز به حقوق دیگران 94
- د) فروپاشی و سقوط جامعه 94
- 1. تأثیر یاد خدا در برنامه سازی 96
- اشاره 96
- فصل پنجم: نقش رسانه در ترویج و گسترش یاد خدا 96
- 2. تأثیر یاد خدا در برنامه ریزی های صداوسیما 97
- الف) نقاط قوّت در رسانه ملی 99
- اشاره 99
- 3. نقد و ارزیابی برنامه های پخش شده در رسانه ملی 99
- ب) نقاط ضعف در رسانه ملی 100
- 4. پیشنهادهای برنامه ای 102
- 5. معرفی سوژه ها 103
- کتاب نامه 106
ج) تفاوت ذکر با علم و خاطر
ج) تفاوت ذکر با علم و خاطر
ابی هلال عسکری درباره تفاوت ذکر و علم می گوید:
اگرچه ذکر نوعی از علم و دانستن است، ولی هر علمی ذکر نیست. آن علمی ذکر نامیده می شود که پس از فراموشی، یادآوری گردد. علم در مقابل جهل، و ذکر در مقابل سهو قرار می گیرد.(1)
همو درباره تفاوت ذکر و خاطر می گوید:
خاطر، عبارت است از مرور معنا در قلب که گاهی ابتدایی و بدون مقدمه است و گاهی پس از غایب شدن آن معنا، اما ذکر عبارت است از حضور معنا در نفس که پس از غیبت حاضر می گردد و در مقابل فراموشی قرار می گیرد.(2)
یاد خدا به معنای خدا را یاد کردن، توجه داشتن به حضور خدا، فراموش نکردن خدا و غافل نشدن از او، خود را در محضر خدا دیدن، و در همه حال خدا را حاضر و ناظر دانستن است. امام خمینی رحمه الله دراین باره فرموده است:
بدانید که زبان شما، قلب شما، چشم شما، گوش شما در محضر خداست. عالم محضر خداست، در محضر خدا معصیت نکنید. در محضر خدا با هم دعوا نکنید.(3)
د) مراتب ذکر و یاد خدا
اشاره
د) مراتب ذکر و یاد خدا
1- ابی هلال عسکری، معجم فروق اللغویه، تنظیم بیت اله بیات، قم، مؤسسه نشر اسلامی جامعه مدرسین، 1412 ه_ .ق، چ 1، شماره لغت 946، ص 242.
2- ابی هلال عسکری، معجم فروق اللغویه، تنظیم بیت اله بیات، قم، مؤسسه نشر اسلامی جامعه مدرسین، 1412 ه_ .ق، چ 1، شماره لغت 820 و 821، ص 209.
3- امام خمینی رحمه الله، صحیفه امام، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی رحمه الله، 1378، چ 1، ج 13، ص 461.