- پیش گفتار 3
- فصل اول: کلیات 5
- اشاره 5
- 1. بیان مسئله 5
- 2. اهمیت موضوع 5
- 4. پرسش های پژوهش 8
- 3. اهداف تحقیق 8
- 5. پیشینه تحقیق 9
- ب) یاد = ذکر 11
- 6. مفهوم شناسی 11
- اشاره 11
- الف) تربیت 11
- اشاره 13
- ج) تفاوت ذکر با علم و خاطر 13
- د) مراتب ذکر و یاد خدا 13
- یک _ ذکر لفظی 14
- دو _ ذکر معنوی 16
- سه _ ذکر قلبی 17
- چهار _ ذکر عملی و یاد خدا در همه حال (رفتار و عملکرد) 19
- پنج _ یاد خدا هنگام معصیت 20
- اشاره 22
- اشاره 22
- الف) شناخت خدا و توجه به خویشتن 22
- فصل دوم: عوامل تقویت و تضعیف یاد خدا 22
- 1. عوامل تقویت یاد خدا 22
- ب) تحصیل محبت و یادآوری نعمت های الهی 25
- ج) مواظبت بر عمل 26
- ه_) سختی و مصیبت 28
- د) پالایش دل 28
- و) نقش عبادت در نهادینه سازی یاد خدا 29
- اشاره 32
- الف) پیروی از شیطان 32
- 2. عوامل تضعیف یاد خدا 32
- ب) پیروی از شهوات 33
- ج) دنیادوستی 34
- د) دوستی با منحرفان 37
- 1. آثار فردی یاد خدا 38
- اشاره 38
- اشاره 38
- فصل سوم: آثار و برکات یاد خدا 38
- الف) سلامت قلب 39
- اشاره 39
- آثار سلامت قلب 39
- یک _ آرامش دل 39
- اشاره 39
- اشاره 41
- دوم _ گذشته تاریک 41
- اول _ آینده تاریک و مبهم 41
- پنجم _ قدرنشناسی 42
- ششم _ بدگمانی ها و خیال های پوچ 42
- سوم _ ضعف در برابر عوامل مخالف 42
- چهارم _ احساس پوچی 42
- هشتم _ وحشت از مرگ 43
- هفتم _ دوستی دنیا 43
- دو _ حیات دل 44
- سه _ شفای دل 44
- ب) ایجاد بصیرت 45
- ج) تقویت ایمان 46
- د) خودیابی 47
- ه_) وارستگی از لذت های مادی 47
- و) دوری از نفاق 48
- ز) توفیق ترک گناه 49
- ح) استقامت ورزی 52
- ط) افزودن بر منزلت 52
- ی) غلبه بر نگرانی ها 53
- ک) زمینه سازی توبه 54
- ل) جلب نظر الهی و نصرت او 55
- م) قرب خدا 57
- اشاره 58
- 2. آثار خانوادگی یاد خدا 58
- الف) دوری اعضای خانواده از رفتارهای ناپسند 59
- ب) پایبندی به ارزش های اخلاقی 60
- ج) پیدایش محیط معنوی 60
- د) برقراری صفا و صمیمیت 61
- ه_) مشارکت در حل مشکلات 62
- و) تربیت فرزندان مؤمن 63
- 3. آثار اجتماعی یاد خدا 64
- اشاره 64
- الف) احساس مسئولیت در قبال وظایف اجتماعی 65
- ب) دفع بلا از جامعه 67
- ج) یاری و امداد الهی 68
- اشاره 69
- د) انواع امداد های الهی 69
- الف) رهایی از مرگ با صاعقه 69
- 4. آثار اخروی یاد خدا 69
- ب) رهایی از تشنگی سکرات مرگ 70
- ج) عامل مهربانی ملک الموت 72
- د) رهایی و نجات از سختی های قبر 72
- ه_) آمرزش گناه و افزایش ثواب 73
- و) سنگینی میزان اعمال 74
- ز) رهایی از دوزخ 75
- ح) ورود به بهشت 76
- ط) آباد کردن بهشت 77
- ی) علوّ درجات 78
- اشاره 79
- اشاره 79
- 1. پیامدهای فردی فراموشی یاد خدا 79
- فصل چهارم: آثار غفلت از یاد خدا 79
- الف) سنگ دلی 79
- ب) تسلط شیطان 82
- ج) زندگی تنگ در دنیا و کوری در قیامت 83
- د) مردودی در آزمون الهی و گرفتار شدن به عذاب 85
- ه_) خودفراموشی 86
- و) عادی شدن گناه و موفق نشدن به توبه 87
- ز) مرگ دل 88
- ح) حسرت در قیامت 89
- ط) ورود به جهنم 90
- الف) پیدایش بزهکاری و رشد انحراف های اجتماعی 91
- اشاره 91
- 2. پیامدهای اجتماعی غفلت از یاد خدا 91
- ب) سست شدن بنیاد خانواده 92
- ج) تجاوز به حقوق دیگران 94
- د) فروپاشی و سقوط جامعه 94
- اشاره 96
- 1. تأثیر یاد خدا در برنامه سازی 96
- فصل پنجم: نقش رسانه در ترویج و گسترش یاد خدا 96
- 2. تأثیر یاد خدا در برنامه ریزی های صداوسیما 97
- اشاره 99
- الف) نقاط قوّت در رسانه ملی 99
- 3. نقد و ارزیابی برنامه های پخش شده در رسانه ملی 99
- ب) نقاط ضعف در رسانه ملی 100
- 4. پیشنهادهای برنامه ای 102
- 5. معرفی سوژه ها 103
- کتاب نامه 106
در میان گناهان، گناهی سخت تر از پیروی شهوت نیست. پس از آن پیروی نکنید که شما را از یاد خدا بازمی دارد.
شاید منظور از شهوت، تنها شهوت جنسی نباشد و شامل همه خواسته های نفسانی شود. امام سجاد(ع)، در حدیثی به برخی مصداق های آن اشاره کرده است:
إِنََّ قَسْوَهَ الْبِِطْنَهِ وفَتْرَهَ الْمَیْلَهِ وَ سُکْرَ الشَّبَعِ وَ غِرَّهَ الْمُلْکِ مِمّا یُثَبِّطُ وَ یُبْطِئُ عَنِ الْعَمَلِ وَیُنسِّی الذِّکْرَ.(1)
به درستی که قساوتِ پرخوری، سستیِ اراده، مستی، سیری و غرور، جاه و مقام، از عواملی هستند که انسان را در انجام عمل صالح سست می کند و از انجام آن بازمی دارد و سبب فراموشی یاد خدا می شود.
ج) دنیادوستی
ج) دنیادوستی
دنیادوستی، یکی دیگر از عوامل بازدارنده است. این عمل، نه تنها سبب غفلت از یاد خدا می شود، بلکه سرچشمه همه خطاهاست، چنان که امام سجاد(ع) می فرماید: «حُبُّ الدُّنْیا رَأْسُ کُلِّ خَطیئِهَ؛ دوستی دنیا سرمنشأ همه خطاهاست».(2)
امام صادق(ع) نیز می فرماید: «رَأْسُ کُلِّ خَطیئِهِ حُبُّ الدُّنْیا؛ سرمنشأ همه خطاها، دوست داشتن دنیاست».(3)
یکی از مظاهر دنیا دوستی، علاقه فراوان به اموال و فرزندان است. اموال و اولاد از مواهب الهی اند. تا آنجا که از آنها در راه نزدیکی به خدا و رسیدن به سعادت اخروی کمک گرفته شود، ولی اگر علاقه افراطی به
1- میزان الحکمه، ص 431، ح 6485؛ بحارالانوار، ج 75، ص 129، نرم افزار 5/2 نور.
2- اصول کافی، ج 2، باب ذم دنیا، ص 131، ح 11.
3- بحارالانوار، ج 70، باب 22، ص 7، ح 1.