- پیش گفتار 3
- 1. بیان مسئله 5
- 2. اهمیت موضوع 5
- اشاره 5
- فصل اول: کلیات 5
- 3. اهداف تحقیق 8
- 4. پرسش های پژوهش 8
- 5. پیشینه تحقیق 9
- 6. مفهوم شناسی 11
- ب) یاد = ذکر 11
- الف) تربیت 11
- اشاره 11
- ج) تفاوت ذکر با علم و خاطر 13
- د) مراتب ذکر و یاد خدا 13
- اشاره 13
- یک _ ذکر لفظی 14
- دو _ ذکر معنوی 16
- سه _ ذکر قلبی 17
- چهار _ ذکر عملی و یاد خدا در همه حال (رفتار و عملکرد) 19
- پنج _ یاد خدا هنگام معصیت 20
- فصل دوم: عوامل تقویت و تضعیف یاد خدا 22
- اشاره 22
- الف) شناخت خدا و توجه به خویشتن 22
- اشاره 22
- 1. عوامل تقویت یاد خدا 22
- ب) تحصیل محبت و یادآوری نعمت های الهی 25
- ج) مواظبت بر عمل 26
- ه_) سختی و مصیبت 28
- د) پالایش دل 28
- و) نقش عبادت در نهادینه سازی یاد خدا 29
- اشاره 32
- الف) پیروی از شیطان 32
- 2. عوامل تضعیف یاد خدا 32
- ب) پیروی از شهوات 33
- ج) دنیادوستی 34
- د) دوستی با منحرفان 37
- اشاره 38
- اشاره 38
- فصل سوم: آثار و برکات یاد خدا 38
- 1. آثار فردی یاد خدا 38
- اشاره 39
- یک _ آرامش دل 39
- الف) سلامت قلب 39
- آثار سلامت قلب 39
- اشاره 39
- اشاره 41
- اول _ آینده تاریک و مبهم 41
- دوم _ گذشته تاریک 41
- سوم _ ضعف در برابر عوامل مخالف 42
- ششم _ بدگمانی ها و خیال های پوچ 42
- پنجم _ قدرنشناسی 42
- چهارم _ احساس پوچی 42
- هفتم _ دوستی دنیا 43
- هشتم _ وحشت از مرگ 43
- دو _ حیات دل 44
- سه _ شفای دل 44
- ب) ایجاد بصیرت 45
- ج) تقویت ایمان 46
- د) خودیابی 47
- ه_) وارستگی از لذت های مادی 47
- و) دوری از نفاق 48
- ز) توفیق ترک گناه 49
- ح) استقامت ورزی 52
- ط) افزودن بر منزلت 52
- ی) غلبه بر نگرانی ها 53
- ک) زمینه سازی توبه 54
- ل) جلب نظر الهی و نصرت او 55
- م) قرب خدا 57
- اشاره 58
- 2. آثار خانوادگی یاد خدا 58
- الف) دوری اعضای خانواده از رفتارهای ناپسند 59
- ج) پیدایش محیط معنوی 60
- ب) پایبندی به ارزش های اخلاقی 60
- د) برقراری صفا و صمیمیت 61
- ه_) مشارکت در حل مشکلات 62
- و) تربیت فرزندان مؤمن 63
- 3. آثار اجتماعی یاد خدا 64
- اشاره 64
- الف) احساس مسئولیت در قبال وظایف اجتماعی 65
- ب) دفع بلا از جامعه 67
- ج) یاری و امداد الهی 68
- اشاره 69
- 4. آثار اخروی یاد خدا 69
- د) انواع امداد های الهی 69
- الف) رهایی از مرگ با صاعقه 69
- ب) رهایی از تشنگی سکرات مرگ 70
- ج) عامل مهربانی ملک الموت 72
- د) رهایی و نجات از سختی های قبر 72
- ه_) آمرزش گناه و افزایش ثواب 73
- و) سنگینی میزان اعمال 74
- ز) رهایی از دوزخ 75
- ح) ورود به بهشت 76
- ط) آباد کردن بهشت 77
- ی) علوّ درجات 78
- فصل چهارم: آثار غفلت از یاد خدا 79
- 1. پیامدهای فردی فراموشی یاد خدا 79
- اشاره 79
- اشاره 79
- الف) سنگ دلی 79
- ب) تسلط شیطان 82
- ج) زندگی تنگ در دنیا و کوری در قیامت 83
- د) مردودی در آزمون الهی و گرفتار شدن به عذاب 85
- ه_) خودفراموشی 86
- و) عادی شدن گناه و موفق نشدن به توبه 87
- ز) مرگ دل 88
- ح) حسرت در قیامت 89
- ط) ورود به جهنم 90
- اشاره 91
- الف) پیدایش بزهکاری و رشد انحراف های اجتماعی 91
- 2. پیامدهای اجتماعی غفلت از یاد خدا 91
- ب) سست شدن بنیاد خانواده 92
- ج) تجاوز به حقوق دیگران 94
- د) فروپاشی و سقوط جامعه 94
- اشاره 96
- فصل پنجم: نقش رسانه در ترویج و گسترش یاد خدا 96
- 1. تأثیر یاد خدا در برنامه سازی 96
- 2. تأثیر یاد خدا در برنامه ریزی های صداوسیما 97
- الف) نقاط قوّت در رسانه ملی 99
- اشاره 99
- 3. نقد و ارزیابی برنامه های پخش شده در رسانه ملی 99
- ب) نقاط ضعف در رسانه ملی 100
- 4. پیشنهادهای برنامه ای 102
- 5. معرفی سوژه ها 103
- کتاب نامه 106
می کنند و من هم آنها را دوست دارم. آنان افرادی هستند که هرگاه بخواهم به اهل زمین بلا و بدی برسانم، ایشان را یاد می کنم و به خاطر آنها، آن بلا را از اهل زمین دفع می کنم. (1)
اَلَّذینَ یذْکُرُونَنی فَاذْکُرُهُمْ وَ یتَحابّونَ فِیّ فَاَحَبَّهُمْ فَاولئِکَ الَّذینَ اِذا اَرَدْتُ اَنْ اُصیبَ اَهْلَ الْأَرْضِ بِسُوءٍ ذَکَرْتُهُمْ فَدَفَعْتُ عَنْهُمْ بِهِم.(2)
درسی که از این حدیث می گیریم، این است که باید بکوشیم همیشه خدا را یاد کنیم تا خدا نیز ما را یاد کند و به برکت، آن خداوند بلاها را از جامعه دور سازد. اگر هم به این درجه نرسیده ایم، باید اهل ذکر را دوست بداریم و به آنها احترام بگذاریم؛ چون به برکت وجود آنان، بلا ازجامعه ما دور می شود. توجه به این مطلب اثر مهم تربیتی دارد.
ج) یاری و امداد الهی
ج) یاری و امداد الهی
یکی دیگر از آثار و برکات یاد خدا، جلب یاری خداوند بزرگ است، چنان که در حدیثی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله روایت شده است:
إذا قَالَ الْعَبْدُ سُبْحانَ اللهِ، فَقَدْ أَنِفَ لِلّهِ، وَحَقٌّ عَلَی اللهِ اَنْ ینْصُرَهُ.(3)
هرگاه بنده خدا بگوید: سبحان الله، در واقع عظمت خدا و ذلت و مطیع بودن خود را در مقابل او بیان کرده است. خدای مهربان بر خود لازم می داند او را یاری کند.
البته یاری پروردگار بزرگ، منحصر به خود یادکننده خدا و بنده ذاکر نیست، بلکه در مواردی که مسئله مورد نصرت خدا یک مسئله اجتماعی باشد، همه مؤمنان و افراد جامعه از آثار و برکات آن بهره مند می شوند.
1- کافی، ج 2، صص 497 و 498.
2- اصول کافی، ج 2، باب ما یحبّ مِنْ ذِکرِ اللهِ فی کلِّ مجلس، ص 496، ح 4.
3- وسائل الشیعه، ج 7، ابواب ذکر، باب 29، ص 183، ح 4.