- پیش گفتار 3
- 2. اهمیت موضوع 5
- 1. بیان مسئله 5
- فصل اول: کلیات 5
- اشاره 5
- 4. پرسش های پژوهش 8
- 3. اهداف تحقیق 8
- 5. پیشینه تحقیق 9
- ب) یاد = ذکر 11
- اشاره 11
- 6. مفهوم شناسی 11
- الف) تربیت 11
- ج) تفاوت ذکر با علم و خاطر 13
- د) مراتب ذکر و یاد خدا 13
- اشاره 13
- یک _ ذکر لفظی 14
- دو _ ذکر معنوی 16
- سه _ ذکر قلبی 17
- چهار _ ذکر عملی و یاد خدا در همه حال (رفتار و عملکرد) 19
- پنج _ یاد خدا هنگام معصیت 20
- فصل دوم: عوامل تقویت و تضعیف یاد خدا 22
- اشاره 22
- الف) شناخت خدا و توجه به خویشتن 22
- 1. عوامل تقویت یاد خدا 22
- اشاره 22
- ب) تحصیل محبت و یادآوری نعمت های الهی 25
- ج) مواظبت بر عمل 26
- ه_) سختی و مصیبت 28
- د) پالایش دل 28
- و) نقش عبادت در نهادینه سازی یاد خدا 29
- الف) پیروی از شیطان 32
- اشاره 32
- 2. عوامل تضعیف یاد خدا 32
- ب) پیروی از شهوات 33
- ج) دنیادوستی 34
- د) دوستی با منحرفان 37
- اشاره 38
- 1. آثار فردی یاد خدا 38
- اشاره 38
- فصل سوم: آثار و برکات یاد خدا 38
- اشاره 39
- یک _ آرامش دل 39
- الف) سلامت قلب 39
- آثار سلامت قلب 39
- اشاره 39
- اشاره 41
- اول _ آینده تاریک و مبهم 41
- دوم _ گذشته تاریک 41
- ششم _ بدگمانی ها و خیال های پوچ 42
- چهارم _ احساس پوچی 42
- سوم _ ضعف در برابر عوامل مخالف 42
- پنجم _ قدرنشناسی 42
- هشتم _ وحشت از مرگ 43
- هفتم _ دوستی دنیا 43
- سه _ شفای دل 44
- دو _ حیات دل 44
- ب) ایجاد بصیرت 45
- ج) تقویت ایمان 46
- د) خودیابی 47
- ه_) وارستگی از لذت های مادی 47
- و) دوری از نفاق 48
- ز) توفیق ترک گناه 49
- ح) استقامت ورزی 52
- ط) افزودن بر منزلت 52
- ی) غلبه بر نگرانی ها 53
- ک) زمینه سازی توبه 54
- ل) جلب نظر الهی و نصرت او 55
- م) قرب خدا 57
- 2. آثار خانوادگی یاد خدا 58
- اشاره 58
- الف) دوری اعضای خانواده از رفتارهای ناپسند 59
- ج) پیدایش محیط معنوی 60
- ب) پایبندی به ارزش های اخلاقی 60
- د) برقراری صفا و صمیمیت 61
- ه_) مشارکت در حل مشکلات 62
- و) تربیت فرزندان مؤمن 63
- 3. آثار اجتماعی یاد خدا 64
- اشاره 64
- الف) احساس مسئولیت در قبال وظایف اجتماعی 65
- ب) دفع بلا از جامعه 67
- ج) یاری و امداد الهی 68
- اشاره 69
- د) انواع امداد های الهی 69
- 4. آثار اخروی یاد خدا 69
- الف) رهایی از مرگ با صاعقه 69
- ب) رهایی از تشنگی سکرات مرگ 70
- د) رهایی و نجات از سختی های قبر 72
- ج) عامل مهربانی ملک الموت 72
- ه_) آمرزش گناه و افزایش ثواب 73
- و) سنگینی میزان اعمال 74
- ز) رهایی از دوزخ 75
- ح) ورود به بهشت 76
- ط) آباد کردن بهشت 77
- ی) علوّ درجات 78
- فصل چهارم: آثار غفلت از یاد خدا 79
- اشاره 79
- الف) سنگ دلی 79
- اشاره 79
- 1. پیامدهای فردی فراموشی یاد خدا 79
- ب) تسلط شیطان 82
- ج) زندگی تنگ در دنیا و کوری در قیامت 83
- د) مردودی در آزمون الهی و گرفتار شدن به عذاب 85
- ه_) خودفراموشی 86
- و) عادی شدن گناه و موفق نشدن به توبه 87
- ز) مرگ دل 88
- ح) حسرت در قیامت 89
- ط) ورود به جهنم 90
- الف) پیدایش بزهکاری و رشد انحراف های اجتماعی 91
- اشاره 91
- 2. پیامدهای اجتماعی غفلت از یاد خدا 91
- ب) سست شدن بنیاد خانواده 92
- ج) تجاوز به حقوق دیگران 94
- د) فروپاشی و سقوط جامعه 94
- 1. تأثیر یاد خدا در برنامه سازی 96
- اشاره 96
- فصل پنجم: نقش رسانه در ترویج و گسترش یاد خدا 96
- 2. تأثیر یاد خدا در برنامه ریزی های صداوسیما 97
- الف) نقاط قوّت در رسانه ملی 99
- اشاره 99
- 3. نقد و ارزیابی برنامه های پخش شده در رسانه ملی 99
- ب) نقاط ضعف در رسانه ملی 100
- 4. پیشنهادهای برنامه ای 102
- 5. معرفی سوژه ها 103
- کتاب نامه 106
دراین باره، شیخ حرّ عاملی، در وسائل الشیعه بابی به نام «استحباب ذکر خدا و قرائت قرآن به هنگام خوف از صاعقه» دارد. ایشان در این باب، پنج حدیث بیان می کند که به دو حدیث آن اشاره می کنیم.
ابوبصیر می گوید: از امام صادق(ع) درباره مرگ مؤمن پرسیدم، در پاسخ فرمود:
یمُوتُ الْمُومِنُ بِکُلِّ مِیتَهٍ، یمُوتُ غَرَقَاً، وَ یمُوتُ بِالْهَدْمِ، وَ یبْتَلِی بِالسَّبْعُ، وَ یمُوتُ بِالْصّاعِقَهِ وَ لا تُصِیبُ ذاکِراً لِلّهِ عَزَّوَجَلَّ.(1)
مؤمن با هر نوع مرگ از دنیا می رود: با غرق شدن، زیر آوار ماندن، به وسیله حیوان درنده و با صاعقه، ولی کسی که مشغول ذکر خدا باشد، در حال ذکر گرفتار صاعقه نمی شود.
در روایت دیگر از آن حضرت می خوانیم:
یمُوتُ الْمُومِنُ بِکُلِّ مِیتَهً اِلّا الصّاعِقَهَ لا تَاْخُذُهُ وَ هُوَ یذْکُرُ اللهَ عَزَّوَجَلَّ. (2)
مؤمن با هر نوع مرگی می میرد جز صاعقه، درحالی که مؤمن مشغول به ذکر خدا باشد، صاعقه او را نمی گیرد.
از این حدیث ها پی می بریم که یکی از الطاف الهی به یادکننده خدا، این است که در حال ذکر، با صاعقه از دنیا نمی رود.
ب) رهایی از تشنگی سکرات مرگ
ب) رهایی از تشنگی سکرات مرگ
مرگ برای بسیاری از مردم، وحشت آور است، ولی مرگ در جهان بینی اسلامی چهره دیگری دارد؛ چراکه گذرگاهی به جهان دیگر است و در حقیقت تولدی دوباره به شمار می آید. از آیات قرآن درمی یابیم که مرگ با دشواری و وحشت گیج کننده ای همراه است. پروردگار یکتا می فرماید:
1- وسائل الشیعه، ج 7، ابواب الذکر، باب 9، ص 161، ح 3.
2- وسائل الشیعه، ج 7، ابواب الذکر، باب 9، ص 161، ح 1.