- پیش گفتار 3
- فصل اول: کلیات 5
- اشاره 5
- 1. بیان مسئله 5
- 2. اهمیت موضوع 5
- 4. پرسش های پژوهش 8
- 3. اهداف تحقیق 8
- 5. پیشینه تحقیق 9
- ب) یاد = ذکر 11
- اشاره 11
- الف) تربیت 11
- 6. مفهوم شناسی 11
- ج) تفاوت ذکر با علم و خاطر 13
- د) مراتب ذکر و یاد خدا 13
- اشاره 13
- یک _ ذکر لفظی 14
- دو _ ذکر معنوی 16
- سه _ ذکر قلبی 17
- چهار _ ذکر عملی و یاد خدا در همه حال (رفتار و عملکرد) 19
- پنج _ یاد خدا هنگام معصیت 20
- 1. عوامل تقویت یاد خدا 22
- الف) شناخت خدا و توجه به خویشتن 22
- اشاره 22
- فصل دوم: عوامل تقویت و تضعیف یاد خدا 22
- اشاره 22
- ب) تحصیل محبت و یادآوری نعمت های الهی 25
- ج) مواظبت بر عمل 26
- د) پالایش دل 28
- ه_) سختی و مصیبت 28
- و) نقش عبادت در نهادینه سازی یاد خدا 29
- اشاره 32
- الف) پیروی از شیطان 32
- 2. عوامل تضعیف یاد خدا 32
- ب) پیروی از شهوات 33
- ج) دنیادوستی 34
- د) دوستی با منحرفان 37
- اشاره 38
- فصل سوم: آثار و برکات یاد خدا 38
- اشاره 38
- 1. آثار فردی یاد خدا 38
- اشاره 39
- الف) سلامت قلب 39
- یک _ آرامش دل 39
- آثار سلامت قلب 39
- اشاره 39
- اشاره 41
- اول _ آینده تاریک و مبهم 41
- دوم _ گذشته تاریک 41
- چهارم _ احساس پوچی 42
- پنجم _ قدرنشناسی 42
- سوم _ ضعف در برابر عوامل مخالف 42
- ششم _ بدگمانی ها و خیال های پوچ 42
- هفتم _ دوستی دنیا 43
- هشتم _ وحشت از مرگ 43
- دو _ حیات دل 44
- سه _ شفای دل 44
- ب) ایجاد بصیرت 45
- ج) تقویت ایمان 46
- ه_) وارستگی از لذت های مادی 47
- د) خودیابی 47
- و) دوری از نفاق 48
- ز) توفیق ترک گناه 49
- ح) استقامت ورزی 52
- ط) افزودن بر منزلت 52
- ی) غلبه بر نگرانی ها 53
- ک) زمینه سازی توبه 54
- ل) جلب نظر الهی و نصرت او 55
- م) قرب خدا 57
- 2. آثار خانوادگی یاد خدا 58
- اشاره 58
- الف) دوری اعضای خانواده از رفتارهای ناپسند 59
- ب) پایبندی به ارزش های اخلاقی 60
- ج) پیدایش محیط معنوی 60
- د) برقراری صفا و صمیمیت 61
- ه_) مشارکت در حل مشکلات 62
- و) تربیت فرزندان مؤمن 63
- اشاره 64
- 3. آثار اجتماعی یاد خدا 64
- الف) احساس مسئولیت در قبال وظایف اجتماعی 65
- ب) دفع بلا از جامعه 67
- ج) یاری و امداد الهی 68
- اشاره 69
- د) انواع امداد های الهی 69
- الف) رهایی از مرگ با صاعقه 69
- 4. آثار اخروی یاد خدا 69
- ب) رهایی از تشنگی سکرات مرگ 70
- ج) عامل مهربانی ملک الموت 72
- د) رهایی و نجات از سختی های قبر 72
- ه_) آمرزش گناه و افزایش ثواب 73
- و) سنگینی میزان اعمال 74
- ز) رهایی از دوزخ 75
- ح) ورود به بهشت 76
- ط) آباد کردن بهشت 77
- ی) علوّ درجات 78
- فصل چهارم: آثار غفلت از یاد خدا 79
- اشاره 79
- الف) سنگ دلی 79
- 1. پیامدهای فردی فراموشی یاد خدا 79
- اشاره 79
- ب) تسلط شیطان 82
- ج) زندگی تنگ در دنیا و کوری در قیامت 83
- د) مردودی در آزمون الهی و گرفتار شدن به عذاب 85
- ه_) خودفراموشی 86
- و) عادی شدن گناه و موفق نشدن به توبه 87
- ز) مرگ دل 88
- ح) حسرت در قیامت 89
- ط) ورود به جهنم 90
- اشاره 91
- الف) پیدایش بزهکاری و رشد انحراف های اجتماعی 91
- 2. پیامدهای اجتماعی غفلت از یاد خدا 91
- ب) سست شدن بنیاد خانواده 92
- د) فروپاشی و سقوط جامعه 94
- ج) تجاوز به حقوق دیگران 94
- اشاره 96
- فصل پنجم: نقش رسانه در ترویج و گسترش یاد خدا 96
- 1. تأثیر یاد خدا در برنامه سازی 96
- 2. تأثیر یاد خدا در برنامه ریزی های صداوسیما 97
- اشاره 99
- الف) نقاط قوّت در رسانه ملی 99
- 3. نقد و ارزیابی برنامه های پخش شده در رسانه ملی 99
- ب) نقاط ضعف در رسانه ملی 100
- 4. پیشنهادهای برنامه ای 102
- 5. معرفی سوژه ها 103
- کتاب نامه 106
ی) علوّ درجات
ی) علوّ درجات
از جمله آثاری که برای ذکر و یاد خدا بیان شده است برتری درجات اهل ذکر، در پیشگاه خداست. رسول خدا صلی الله علیه و آله به یاران خود فرمود:
آیا به شما خبر ندهم از عملی که در نزد خدا از همه عمل ها بهتر و پاک تر است و درجات شما را بیشتر بالا می برد و برای شما بهتر از درهم و دینار و بهتر از جهاد و کشتن و کشته شدن است؟ گفتند: بلی یا رسول الله بفرمایید کدام عمل است؟ فرمود: «ذِکْرُ اللهِ کَثیراً؛ بسیار به یاد خدا بودن».(1)
در این حدیث، چند امتیاز برای «ذکر کثیر» بیان شده که یکی از آنها، علوّ درجات است. جالب اینجاست که در این حدیث، ذکر کثیر، بهتر از جهاد معرفی شده است. رسول خدا صلی الله علیه و آله در جایی دیگر می فرماید:
هیچ عملی نیست که پیش خدا محبوب تر و در نجات دادن بنده از گناهان و بدی های دنیا و آخرت مؤثرتر از ذکر خدا باشد. عرض کردند: حتی جهاد در راه خدا نیز به اندازه یاد خدا ارزش ندارد؟ فرمود: «لَوْ لا ذِکْرُ اللهِ لَمْ یؤْمَرُ بِالْقِتالِ؛ اگر یاد خدا نبود، فرمان جهاد داده نمی شد».(2)
1- وسائل الشیعه، ج 7، ابواب ذکر، باب 5، ص 156، ح 8.
2- میزان الحکمه، ج 3، ص 408، ح 6349.