- پیش گفتار 3
- فصل اول: کلیات 5
- 2. اهمیت موضوع 5
- 1. بیان مسئله 5
- اشاره 5
- 3. اهداف تحقیق 8
- 4. پرسش های پژوهش 8
- 5. پیشینه تحقیق 9
- 6. مفهوم شناسی 11
- اشاره 11
- الف) تربیت 11
- ب) یاد = ذکر 11
- اشاره 13
- د) مراتب ذکر و یاد خدا 13
- ج) تفاوت ذکر با علم و خاطر 13
- یک _ ذکر لفظی 14
- دو _ ذکر معنوی 16
- سه _ ذکر قلبی 17
- چهار _ ذکر عملی و یاد خدا در همه حال (رفتار و عملکرد) 19
- پنج _ یاد خدا هنگام معصیت 20
- اشاره 22
- فصل دوم: عوامل تقویت و تضعیف یاد خدا 22
- 1. عوامل تقویت یاد خدا 22
- الف) شناخت خدا و توجه به خویشتن 22
- اشاره 22
- ب) تحصیل محبت و یادآوری نعمت های الهی 25
- ج) مواظبت بر عمل 26
- ه_) سختی و مصیبت 28
- د) پالایش دل 28
- و) نقش عبادت در نهادینه سازی یاد خدا 29
- الف) پیروی از شیطان 32
- اشاره 32
- 2. عوامل تضعیف یاد خدا 32
- ب) پیروی از شهوات 33
- ج) دنیادوستی 34
- د) دوستی با منحرفان 37
- اشاره 38
- 1. آثار فردی یاد خدا 38
- اشاره 38
- فصل سوم: آثار و برکات یاد خدا 38
- آثار سلامت قلب 39
- یک _ آرامش دل 39
- الف) سلامت قلب 39
- اشاره 39
- اشاره 39
- دوم _ گذشته تاریک 41
- اول _ آینده تاریک و مبهم 41
- اشاره 41
- پنجم _ قدرنشناسی 42
- چهارم _ احساس پوچی 42
- سوم _ ضعف در برابر عوامل مخالف 42
- ششم _ بدگمانی ها و خیال های پوچ 42
- هشتم _ وحشت از مرگ 43
- هفتم _ دوستی دنیا 43
- دو _ حیات دل 44
- سه _ شفای دل 44
- ب) ایجاد بصیرت 45
- ج) تقویت ایمان 46
- د) خودیابی 47
- ه_) وارستگی از لذت های مادی 47
- و) دوری از نفاق 48
- ز) توفیق ترک گناه 49
- ط) افزودن بر منزلت 52
- ح) استقامت ورزی 52
- ی) غلبه بر نگرانی ها 53
- ک) زمینه سازی توبه 54
- ل) جلب نظر الهی و نصرت او 55
- م) قرب خدا 57
- اشاره 58
- 2. آثار خانوادگی یاد خدا 58
- الف) دوری اعضای خانواده از رفتارهای ناپسند 59
- ج) پیدایش محیط معنوی 60
- ب) پایبندی به ارزش های اخلاقی 60
- د) برقراری صفا و صمیمیت 61
- ه_) مشارکت در حل مشکلات 62
- و) تربیت فرزندان مؤمن 63
- 3. آثار اجتماعی یاد خدا 64
- اشاره 64
- الف) احساس مسئولیت در قبال وظایف اجتماعی 65
- ب) دفع بلا از جامعه 67
- ج) یاری و امداد الهی 68
- 4. آثار اخروی یاد خدا 69
- د) انواع امداد های الهی 69
- الف) رهایی از مرگ با صاعقه 69
- اشاره 69
- ب) رهایی از تشنگی سکرات مرگ 70
- د) رهایی و نجات از سختی های قبر 72
- ج) عامل مهربانی ملک الموت 72
- ه_) آمرزش گناه و افزایش ثواب 73
- و) سنگینی میزان اعمال 74
- ز) رهایی از دوزخ 75
- ح) ورود به بهشت 76
- ط) آباد کردن بهشت 77
- ی) علوّ درجات 78
- اشاره 79
- الف) سنگ دلی 79
- اشاره 79
- فصل چهارم: آثار غفلت از یاد خدا 79
- 1. پیامدهای فردی فراموشی یاد خدا 79
- ب) تسلط شیطان 82
- ج) زندگی تنگ در دنیا و کوری در قیامت 83
- د) مردودی در آزمون الهی و گرفتار شدن به عذاب 85
- ه_) خودفراموشی 86
- و) عادی شدن گناه و موفق نشدن به توبه 87
- ز) مرگ دل 88
- ح) حسرت در قیامت 89
- ط) ورود به جهنم 90
- الف) پیدایش بزهکاری و رشد انحراف های اجتماعی 91
- اشاره 91
- 2. پیامدهای اجتماعی غفلت از یاد خدا 91
- ب) سست شدن بنیاد خانواده 92
- د) فروپاشی و سقوط جامعه 94
- ج) تجاوز به حقوق دیگران 94
- اشاره 96
- فصل پنجم: نقش رسانه در ترویج و گسترش یاد خدا 96
- 1. تأثیر یاد خدا در برنامه سازی 96
- 2. تأثیر یاد خدا در برنامه ریزی های صداوسیما 97
- اشاره 99
- الف) نقاط قوّت در رسانه ملی 99
- 3. نقد و ارزیابی برنامه های پخش شده در رسانه ملی 99
- ب) نقاط ضعف در رسانه ملی 100
- 4. پیشنهادهای برنامه ای 102
- 5. معرفی سوژه ها 103
- کتاب نامه 106
نه چنین است، بلکه آنچه مرتکب می شدند، زنگار بر دل هایشان بسته است.(1)
بنابراین، هر گناهی که از انسان سر می زند، اگر با توبه و بازگشت به خدا جبران نکند، آمادگی برای ارتکاب گناه بعدی در نفس او پیدا می شود؛ یعنی بار دوم راحت تر به طرف گناه می رود و آرام آرام گناه می کند تا آنجا که ارتکاب گناه برای او عادی می شود و به آسانی گناه می کند، به گونه ای که گاهی نمی تواند توبه کند و با کوله باری از گناه به جهان آخرت می رود.
کسانی نمی توانند توبه کنند که از یاد خدا غافلند؛ وگرنه هرگاه از پرهیزکاران گناهی سر می زند، بی درنگ خدا را یاد می کنند و گناه خود را با آب توبه می شویند.(2)
ز) مرگ دل
ز) مرگ دل
یاد خدا، سبب زندگی حقیقی دل است و فراموش کردن خدا و غفلت از یاد او، سبب مرگ حقیقی دل می شود.
در حدیثی از امام صادق(ع) آمده است: خدا به حضرت موسی(ع) فرمود: «یا مُوسی لاتَنْسِی عَلی کُلِّ حالٍ فَاِنَّ نِسْیانِی یمیتُ الْقَلْبَ؛ ای موسی! هیچ گاه مرا فراموش مکن. همانا فراموشی من، دل را می میراند».(3)
کسی که پروردگار و صاحب اختیار خویش را فراموش کند و به یاد او نباشد، طبیعی است که فرمان های او را نیز انجام نمی دهد. چنین فردی در حقیقت مرده است، اگر چه روی زمین راه می رود و آب می آشامد و غذا می خورد. چنین کسی دعوت خدا و پیامبر را اجابت نکرده و دین حق را که عامل حیات حقیقی انسان است، نپذیرفته است. خدای مهربان در قرآن کریم می فرماید:
1- اصول کافی، ج 2، باب الذنوب، ص 273، ح 20.
2- نک: آل عمران: 135.
3- وسائل الشیعه، ابواب ذکر، باب 5، ص 155، ح 5.