- پیش گفتار 3
- فصل اول: کلیات 5
- 1. بیان مسئله 5
- 2. اهمیت موضوع 5
- اشاره 5
- 3. اهداف تحقیق 8
- 4. پرسش های پژوهش 8
- 5. پیشینه تحقیق 9
- 6. مفهوم شناسی 11
- ب) یاد = ذکر 11
- الف) تربیت 11
- اشاره 11
- د) مراتب ذکر و یاد خدا 13
- ج) تفاوت ذکر با علم و خاطر 13
- اشاره 13
- یک _ ذکر لفظی 14
- دو _ ذکر معنوی 16
- سه _ ذکر قلبی 17
- چهار _ ذکر عملی و یاد خدا در همه حال (رفتار و عملکرد) 19
- پنج _ یاد خدا هنگام معصیت 20
- اشاره 22
- فصل دوم: عوامل تقویت و تضعیف یاد خدا 22
- الف) شناخت خدا و توجه به خویشتن 22
- 1. عوامل تقویت یاد خدا 22
- اشاره 22
- ب) تحصیل محبت و یادآوری نعمت های الهی 25
- ج) مواظبت بر عمل 26
- د) پالایش دل 28
- ه_) سختی و مصیبت 28
- و) نقش عبادت در نهادینه سازی یاد خدا 29
- اشاره 32
- 2. عوامل تضعیف یاد خدا 32
- الف) پیروی از شیطان 32
- ب) پیروی از شهوات 33
- ج) دنیادوستی 34
- د) دوستی با منحرفان 37
- اشاره 38
- اشاره 38
- فصل سوم: آثار و برکات یاد خدا 38
- 1. آثار فردی یاد خدا 38
- اشاره 39
- اشاره 39
- آثار سلامت قلب 39
- الف) سلامت قلب 39
- یک _ آرامش دل 39
- اشاره 41
- اول _ آینده تاریک و مبهم 41
- دوم _ گذشته تاریک 41
- پنجم _ قدرنشناسی 42
- ششم _ بدگمانی ها و خیال های پوچ 42
- چهارم _ احساس پوچی 42
- سوم _ ضعف در برابر عوامل مخالف 42
- هفتم _ دوستی دنیا 43
- هشتم _ وحشت از مرگ 43
- سه _ شفای دل 44
- دو _ حیات دل 44
- ب) ایجاد بصیرت 45
- ج) تقویت ایمان 46
- د) خودیابی 47
- ه_) وارستگی از لذت های مادی 47
- و) دوری از نفاق 48
- ز) توفیق ترک گناه 49
- ط) افزودن بر منزلت 52
- ح) استقامت ورزی 52
- ی) غلبه بر نگرانی ها 53
- ک) زمینه سازی توبه 54
- ل) جلب نظر الهی و نصرت او 55
- م) قرب خدا 57
- 2. آثار خانوادگی یاد خدا 58
- اشاره 58
- الف) دوری اعضای خانواده از رفتارهای ناپسند 59
- ب) پایبندی به ارزش های اخلاقی 60
- ج) پیدایش محیط معنوی 60
- د) برقراری صفا و صمیمیت 61
- ه_) مشارکت در حل مشکلات 62
- و) تربیت فرزندان مؤمن 63
- 3. آثار اجتماعی یاد خدا 64
- اشاره 64
- الف) احساس مسئولیت در قبال وظایف اجتماعی 65
- ب) دفع بلا از جامعه 67
- ج) یاری و امداد الهی 68
- الف) رهایی از مرگ با صاعقه 69
- 4. آثار اخروی یاد خدا 69
- اشاره 69
- د) انواع امداد های الهی 69
- ب) رهایی از تشنگی سکرات مرگ 70
- د) رهایی و نجات از سختی های قبر 72
- ج) عامل مهربانی ملک الموت 72
- ه_) آمرزش گناه و افزایش ثواب 73
- و) سنگینی میزان اعمال 74
- ز) رهایی از دوزخ 75
- ح) ورود به بهشت 76
- ط) آباد کردن بهشت 77
- ی) علوّ درجات 78
- 1. پیامدهای فردی فراموشی یاد خدا 79
- اشاره 79
- الف) سنگ دلی 79
- فصل چهارم: آثار غفلت از یاد خدا 79
- اشاره 79
- ب) تسلط شیطان 82
- ج) زندگی تنگ در دنیا و کوری در قیامت 83
- د) مردودی در آزمون الهی و گرفتار شدن به عذاب 85
- ه_) خودفراموشی 86
- و) عادی شدن گناه و موفق نشدن به توبه 87
- ز) مرگ دل 88
- ح) حسرت در قیامت 89
- ط) ورود به جهنم 90
- الف) پیدایش بزهکاری و رشد انحراف های اجتماعی 91
- اشاره 91
- 2. پیامدهای اجتماعی غفلت از یاد خدا 91
- ب) سست شدن بنیاد خانواده 92
- د) فروپاشی و سقوط جامعه 94
- ج) تجاوز به حقوق دیگران 94
- اشاره 96
- فصل پنجم: نقش رسانه در ترویج و گسترش یاد خدا 96
- 1. تأثیر یاد خدا در برنامه سازی 96
- 2. تأثیر یاد خدا در برنامه ریزی های صداوسیما 97
- اشاره 99
- الف) نقاط قوّت در رسانه ملی 99
- 3. نقد و ارزیابی برنامه های پخش شده در رسانه ملی 99
- ب) نقاط ضعف در رسانه ملی 100
- 4. پیشنهادهای برنامه ای 102
- 5. معرفی سوژه ها 103
- کتاب نامه 106
5. پیشینه تحقیق
5. پیشینه تحقیق
برای انجام این پژوهش، به برخی کتابخانه های عمومی و تخصصی و مؤسسه نشر آثار حضرت امام خمینی رحمه الله مراجعه و مشخص شد که مسئله ذکر و یاد خدا در کتاب ها و منابع گوناگون بیان گردیده، ولی بیشتر این آثار، تنها به آیات و روایات معصومان(ع) درباره ذکر پرداخته اند. متأسفانه به منبعی دست نیافتیم که در این زمینه مستقیم یا غیرمستقیم به این موضوع پرداخته باشد.
در اینجا به کتاب هایی که دراین باره چاپ شده اند، به طور خلاصه اشاره می کنیم:
الف) کتاب یاد خدا (دینامیسم اصالت انسان) اثر سید مصطفی محقق داماد، که به همت انتشارات دفتر نشر فرهنگ اسلامی، در سال 1362 منتشر شده است. این کتاب به موضوع انسان و ویژگی های آن از نظر مکتب اسلام پرداخته و تنها در چند صفحه، مطلبی با عنوان «ذکر الله» آورده که آن هم تنها درباره برخی آیات مربوط به ذکر در قرآن است.
ب) کتاب یاد خدا تجلی ذکر در آئینه وحی، اثر کاظم محمدی، به کوشش سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در سال 1381 منتشر شده است. این اثر درباره مفهوم ذکر، مراتب و آثار آن است . در این کتاب مطالب ارزشمندی درباره ذکر دیده می شود، ولی از نظر سرفصل ها و محتوا، با پژوهش حاضر تفاوت بسیاری دارد و قابل مقایسه نیست.
ج) کتاب جهان و انسان از دیدگاه قرآن، اثر محسن قرائتی، که به همت انتشارات مؤسسه در راه حق منتشر شده است. یک بخش این کتاب