عقل و ایمان از دیدگاه ابن رشد، صدرالمتالهین شیرازی و ایمانوئل کانت صفحه 143

نوشته های تفسیری او به شمار می رود. (1)

در مورد عقل و ایمان از آثار صدرای شیرازی ما بیشتر از کتابهای شرح اصول الکافی، تفسیرالقرآن، الحکمه المتعالیه فی الأسفار العقلیه الأربعه، المبدأ والمعاد، مفاتیح الغیب و الشّواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه استفاده نموده ایم.

روش شناسی (متدلوژی) صدرالدین شیرازی

روش شناسی (2) در حوزه های تفکر مبتنی بر پیش فرض های «معرفت شناختی» (3) است که به گونه ای کلی، سازوکار ذهن را در فرآیند فهم و درک حقایق جهان می کاود. از این رو در این جا روش های کشف حقیقت قبل از صدرا را می آوریم تا دیدگاه ایشان بهتر فهم گردد.

قبل از صدرای شیرازی در عالم اسلام چهار روش گوناگون برای کشف واقعیت وجود داشت که هر کدام از این چهار روش، روش دیگر را نادرست می دانستند. این چهار روش عبارت بودند از:

1. روش عرفانی؛ در این روش برای کشف حقائق و واقعیات، از دریافت و مبارزه با هوای نفس برای شهود و کشف کل نظام عالم استفاده می شد؛ یعنی عرفا معتقد بودند که باید واقعیت را به عیان و وضوح دید راه استدلال نمی تواند ما را به واقعیات برساند.

2. روش مشّاء؛ آن روشی است که معتقد بود فقط از راه استدلال و برهان می توان به واقعیت رسید.

1- (1) . سید محمد خامنه ای، (قسمت بیست و چهارم)، مجله خردنامه صدرا، شماره سی و دوم، ص28 - 38.
2- (2) . Methodology.
3- (3) . Epistemological.