فلسفه تاریخ صفحه 214

درس 15 و16:سنت های الهی در تاریخ (2)

سنت های خاصِ الهی حاکم بر حرکت تاریخ

اشاره

در فصل گذشته گفته شد که سنت های حاکم بر حرکت تاریخ به دو دسته عام و خاص تقسیم می شود که نخستین دسته، شامل هر دو گروه اهل حق و باطل می شود و نوعِ اراده انسان در تحقق آن هیچ نقشی ندارد، ولی دسته دوم، تنها شامل یکی از دو گروه مزبور می شود و نوعِ انتخاب انسان در تحقق آن نقش آفرین است و در حقیقت، جزء آثار اعمال انسان ها به شمار می رود.

در این فصل، سنت های خاص الهی در تاریخ، مورد بحث قرار می گیرد. این نوع سنت ها، به دو دسته تقسیم می شوند: سنت های مخصوص اهل حق و سنت های مخصوص اهل باطل. ابتدا سنت های مخصوص اهل حق و سپس سنت های مخصوص اهل باطل به طور اجمالی بررسی می گردد.

1- سنت های مخصوص اهل حق

الف) سنت ازدیاد نعمت در پرتو شکر

یکی از سنت های خاص اهل حق، زیاد شدن نعمت در سایه شکر الهی است: